Bios Update

[velociraptor]

Bios Update :
Yaklasik alti-yedi yildir, anakart üreticileri kullanicilarin ana kart bios yazilimlarinda yapilan gelismeleri bir süre önce aldiklari anakartlara uygulayabilmeleri ve karsilastiklari bazi problemlerin (bazi cdlerden boot edememe vs. gibi) bu yöntemle giderilebilmesi icin bioslarin program sayesinde bir eprom programlayici olmadan yazilabilir olmasini sagladilar. Bu sayede bir kartin biosunda sonradan farkedilen bir problem bile teknik servise gidilmeden halledilebiliyordu. öte yandan kisa süre sonra bir virüs yazari da cikip, bios update yöntemi sayesinde bilgisayarlari kullanilamaz hale getiren bir virüs yazdi. Bunun üzerine anakart üreticileri donanimsal bios yazma korumasi koydular ve cift bioslu makinalar ürettiler. isin virüs kismini bir kenara birakirsak nasil yapilir bu bios update ü Herseyden önce yapilabilecek temel hata, "Aaa bu kartin updatei varmis ben bunu yapayim" demek olacaktir. Eger bir probleminiz yoksa, hersey yolunda gidiyorsa bios update filan yapmayin. Zira herne kadar kolay bir islem de olsa heran bir seylerin ters gidip makinanizi boot edemez halde birakmasi mümkündür. Eger rahatsizlik duydugunuz bir problem varsa ve bunun da biosdan kaynaklandigini tahmin ediyorsaniz, bu sefer biraz arastirma yapmaniz gerekecek. Google da biraz dolasin, bakin bakalim bu problemin biosdan kaynaklandigina dair sikayetler dahasi yeni update ile cözüldügüne dair ifadeler var mi ü Eger böyle duyumlar varsa bios güncellemenin zamani gelmis demektir. simdi yapmaniz gereken yine biraz google eseleyip ana kartinizin tam modeline uygun biosu bulmak. Bunu yaparken ana kart üreticinizin sitesinden sasmamanizi öneririm, sürüm numarasi ve icerik olarak en dogru biosu ordan bulursunuz, baskalarinin "ben bunla update ettim" vs. gibi laflarina cok itibar etmeyin. Bios dosyasi genellikle .bin uzantili bir dosyadir ve büyük ihtimalle ya 256K ya da 128K olacaktir. Bu dosyayi temin ettikten sonra ihtiyaciniz olan iyi bir bios yazma programidir. Gigabyte, Abit gibi anakart üreticileri kendi sitelerinden bios yazma programlari downloadina izin verir. Hatta bu programlarin bazilari Internet üzerinden size uygun biosu bulup boarda yazarlar. Acikcasi bu yöntemi cok tavsiye etmiyorum, benim bes kadar bios güncellememden yegane patlayani bu sekilde oldu. Bunun yerine size tavsiyem uniflash.org adresinden uniflash programini indirmeniz. Bu program hem digerlerinin aksine acik kodlu bir program, hem de benim rastladiklarim icinde en güvenilir buldugum. Zaten oldukca yogun olarak da kullanilmakta, bircok anakart ve bircok bios chipini desteklemekte. simdi yapmaniz gereken ise kendinize boot edebilir bir disket olusturmak. Bios güncelleme isini bu disket üzerinden yapacagiz. Bunun icin elinizin altinda bir dos sistem varsa bir disket formatlayip onun ustune sys a: komutu ile sistemi tasiyabilir boot edebilir hale getirebilirsiniz. Veya Internet üzerinden, FreeDos tabanli bir bootdisk indirip bunu kullanabilirsiniz. Benim tavsiyem TechW0rm Boot Disk, google da biraz ararsaniz bulursunuz. Adreslerindan biri asagida var. Bios yazmak disinda cd destegi ile dos acmak, linux partisyonlari düzenlemek vs. gibi isleri yapmak icin de ideal. Yalniz burada dikkat etmeniz gereken nasil bir bootdisk kullanirsaniz kullanin highmem konusunda bir ayar yapmiyor olmaniz gerektigi, zira bu uniflash ile problem yaratiyor. TechW0rm disketinin boot menulerinde 5 ve 5'i secerseniz böyle bir acilis yaparsiniz. Bunun ardindan diskette yeteri kadar bos yer olusturup uniflash programini ve yazacaginiz boot imaji koyun. simdi de disketten boot edip uniflashi calistirin. ilk yapmaniz gereken mevcut biosunuzun yedegini almak. Zaten menüde ilk secenek bu isi yapiyor. Bunun ardindan da ikinci secenegi (Install Bios with bootblock) secip istediginiz biosu yazmaniz gerekiyor. Bu konuda da dikkat etmeniz gereken, anakartinizin bios yazmaya karsi donanim olarak bir ayari olup olmadigina bakmak. Bazi kartlarin bu sekilde bir korumalari bulunmakta ve bu koruma acikken biosu yazmak mümkün olmamakta. Bios yazma islemi baslamadan önce size emin olup olmadiginizi sorar (emin degilseniz eminim demeyin ve ardindan islem baslar. islem yapilirken bir islem cubugu üzerinde ilerlemeyi görebilirsiniz. Buradaki cizginin yesil olarak ilerlemesi gerekmektedir. Eger bir sekilde kirmizilar varsa arada problem var anlamina gelir, büyük ihtimalle bios yazma islemi basarisizlikla sonuclanacaktir. Eger hersey yolunda giderse bu sefer yukarda bios bilgileri olan satirlarin altinda (menünün hemen üstünde) SUCCESS yazar. Tebrikler gerektigi gibi biosunuzu yaktiniz. Umarim probleminiz cözülmüstür. PROBLEMLER: cesitli sebeplerle bu islem sirasinda problem cikabilir. Disket biosu okurken takilir, voltaj düser, elektrik gider vs. vs. Böyle bir durumda öncelikle makinayi kapatip, tekrar acin ve boot ediyor mu bakin. Bazi durumlarda bios yazma sorunlu gerceklesmis bile olsa, boot edebilir halde olur ve disketten boot etmek mümkündür. Yukardaki bilgiler dogrultusunda biosu tekrar yazmayi deneyebilirsiniz. Fakat cogunlukla da böyle olmaz. Diyelim makinayi boot ettiniz fakat hicbir sey olmuyor. Ne monitörün (genelde digital monitörlerde) gözünün feri var ne de herhangibir sekilde bilgisayariniz biplemedi, sadece harddisk spin aldi, disket sürücüde ne var bile diye bakmadan öyle duruyor. Bu durumda iki seceneginiz var, ya bir bilgisayarciya gidersiniz (Kadiköy'de Yazicioglu ve civarinda birsürü yer var) boardunuz ve bios imajinizla birlikte, biosunuzu yazdirir, evinize gelir, ilk bir milyon dolarinizi kazanma planiniza ($10-$15 gibi bir eksikle kaldiginiz yerden devam edersiniz. Ya da "bir cumartesi aksamimiz var oturup keyifle film seyrettigimiz, simdi nerden kasindim da bios update yaptim, benim gibi "eve gitse de bilgisayarla ugrassa" adaminin basina gelecek seymiydi bu diyip, biosu kendiniz yazmanin yollarini ararsiniz. ilkini nasil yapacaginizi anlatmaya gerek yok sanirim. ikinci konuda ise bir iki püf nokta var. HOTFLASH: öncelikle gerceklestirecegimiz isin adi hotflash. Basitce ifade etmek gerekirse, yapacagimiz is bir baska (benzer) bilgisayari dostan boot edip, uniflash programini calistirmak, makina acikken biosu yerinden söküp diger yazacagimiz biosu takmak, yazma islemini gerceklestirmek, makinayi kapatmak, sonra misafir biosu yerinden cikartip eskisini takmak ve hayatimizda bir baska ilke daha imza atmis olmanin keyfini cikartmak. öncelikle bu islem ne zor ne de öyle pek tehlikeli. Biraz dikkatle cok kolaylikla yapabileceginiz bir sey. O yüzden "aman olmaz, makinayi yakarsiniz, harddisk falan da yanar" diyenlere cok kulak asmayin. Tabi ki riski var, ama dikkatli oldugunuz ve bebek adimlari ile ilerlediginiz sürece bunlar minimum düzeyde. Bunlari söylerken bu yazi kapsaminda yaptiginiz herseyin sizin sorumlulugunuzda oldugunu, herhangibir problem cikma durumunda kesinlikle aglamalariniza kulak asmayacagimi da hatirlatmak isterim. Bu islemin temelde bir öncekinde fazla bir farki yok. Tek fark dedigim gibi, calisir bir sistemden biosu cikartip yerine bir baskasini programlanmak üzere takmak. Bu konuda da dikkat edilmesi gereken bir iki husus var. islemi yapacaginiz anakartlarin birbirine yakin özelliklerde olmasi iyi olur. Mesela 440bx bir makina da diger bir 440Bx biosu yazmaniz daha büyük ihtimal. Kisaca illa da ayni anakarttan bir tane daha bulacagim gibi bir derdiniz yok. Bios chiplerinin uyumlulugu konusunda da, benim bios yazma konusunda icazet aldigim, Serdar Köylü hocama birakiyorum sözü: "Chip uzerinde AT29F1000, W29EE011, ISSI 29F020 gibi bir deger olur. Genel olarak hep ayni sekilde 29F gibi baslarlar. Eger, 29F den sonra 11, 010, gibi bir deger varsa, bu 128KB bir EEROM'dur. Yok, 020, 1000 gibi bir deger varsa, bu chip 256kB bir EEPROM'dur. Tam olarak bilmek icin GOOGLE faydali olacaktir. Simdi, original olarak 256kB bir chip olan anakart uzerinde 128KB ve 256KB chipleri yazman mumkun. Genel olarak hic bir sorun cikmaz bu durumda. Ama 128KB chip olan bir anakartta 256 KB yazman mumkun degil." Bir baska önemli husus da uygulama. Bios chipini yerinden cikartmak dikkat isteyen bir istir. Normalde bunun icin özel penseler olmasina ragmen biraz dikkatle saatci tornavidasi ile de bunu yapabilirsiniz. önemli nokta chipin bir kisminin bir anda cikmamasi ve bu yüzden diger tarafin egilip (hatta kirilip) zarar görmemesidir. Bir miktar egilmesi de cok problem olmuyor acikcasi, bir kücük tornavida ile bacaklari düzgün hale getirebilirsiniz (yeter ki bunu aliskanlik haline getirmeyin) Tabi ki bu islemi makina acikken yapmak oldukca zor olacaktir. Bu yüzden tavsiyem önce makina kapaliyken (hatta atx makinalar tamamen fisten bile cekiliyken) biosu yerinden cikartip, sonra da fazla bastirmadan (fakat düz olacak, bir tarafi daha gömülü olmayacak sekilde) yerine yerlestirmeniz. Makinayi bu sekilde actiginizda büyük ihtimal bios gerektigi gibi calisip boot edebilecek, fakat zamani geldiginde yerinden de kolay cikabilecek halde olacaktir. Yukardaki prosedürlerdeki gibi makinayi disketten boot edip, uniflash programini calistirin. simdi ise biosu yavasca (ve düz tutmaya özen göstererek) yerinden cikartin. Belki de en önemli nokta burasi. Bios chiplerinin belli bir yönü vardir, bu yön de bir uclarinda bulunan centikle belirlenir. Bu centigin biosun yuvasinda bir karsiligi vardir. Yönünüzü burdan anlayacaksiniz. SAKIN BIOSUN ETiKETiNDEN REFERANS ALMAYIN YANLIs YAPIsTIRILMIs OLABiLiR!. En önemli kriter iste bu centike dikkat etmek. ikinci önemli nokta da yazilacak biosu yavasca ve yine mümkün oldugu kadar yere paralel tutarak yerlestirmek ki herhangibir bacak digerlerinden önce degip bir atlama yapmasin. özen gösterilmesi gereken bir islem olmasina ragmen cok da korkulacak birsey degildir bu. Mesela ben ilk seferde hem centigin yönünü sasirip ters taktim hem de birkac bacagin daha önce basmasina sebep oldum. Felaket senaryolarinin basinda gelen centigin yönünü sasirma durumunda (eger cok saskin degilseniz ve bir terslik oldugunu on onbes saniye icinde anlarsaniz) hemen fisi cekin. Benim biosum bu kisa sürede asiri isinmasina ragmen ne kendisine ne de boarda bir zarar vermedi mesela. Misafir biosu yerine taktiniz, fazla bastirmadiniz ve uygun imajla yazmaya basladiniz. islem bitti, islem cubugu yemyesil, hersey yolunda gitti, gecmis olsun. Bilgisayari kapatin, eski biosunuzu geri takin ve is bitti. Fakat diyelim böyle olmadi, diger senaryodaki gibi ekranda kirmizilar var, bios yazilamadi, öylece kaldiniz. Bu noktada bile yapabileceginiz bir seyler var. Yukarda anlattigimiz gibi benzer bir boardun biosunu cikartip, yine ayni yöntemle yazip sonra da biosu calismaz durumdaki bilgisayariniza takabilirsiniz. Ben 440BX chipsetli Gigabyte GA-6BXE boardun biosunun yerine Tomato LX boardun biosuna, Abit BM-6 anakart üzerinde bios yazdim ve bir problem cikmadi. Tabi baska yöntem olarak dual bioslu bir makina kullanmak da sözkonusu olabilir ama bunu ben denemedim bu yüzden bu konuda bir sey söyleyemeyecegim. SONUc: Bios update etmek, hatta boot edemez hale gelmis bir biosu hotflash yöntemi ile isler hale getirmek, aslinda basit bir is, kesinlikle öcü degil. Sadece gerektigi gibi bilgilenmek, özen ve biraz da dikkat istiyor. Aslina bakarsaniz bu bilgisayarla ilgili hemen hemen bütün konular icin gecerli. Alinti:
http://fazlamesai.net

[diceratops]

Nasıl Yapılır?

BIOS ve Firmware (sabit yazılım) güncellenebilen şeyler olarak genellikle donanımsal bileşenlerin yeteneklerini geliştiren ve yeni teknolojilerle uyumluluklarını perçinleyen bir yapıya sahiptir. BIOS, anakartlar ve ekran kartlarıyla anılan bir kavramken, güncellenebilen firmware ise sabit disk ve optik sürücü gibi bileşenlerde mevcuttur. Dolayısıyla üründen ürüne değişen bir güncelleme sistemi mevcuttur. Ürün ürün bu işlemlerin nasıl yapılabildiğini ve bir şeyler ters gittiğinde durumun nasıl kurtarılabileceğini anlatalım.

UYARI!


Burada anlatılan yöntemler bilgisayarınıza kalıcı hasar verebilir. Burada anlatılanları denemekteki tüm yükümlülük size aittir. Dolayısıyla “vay benim anakartım patladı” veya “grafik kartımı bir daha kullanamadım” gibi durumlarla bize gelmeyin. Her BIOS güncellemesindeki ana kural şudur: Düzgün çalışıyorsa güncelleme yapmayın!

Anakart BIOS’u Nasıl Güncellenir?


Anakartınızdaki BIOS, sisteminize taktığınız yeni nesil işlemcilerin desteklenmesi ve yeni bellek modüllerindeki uyumsuzlukların giderilmesi için güncellenebilir. Sorun varsa BIOS güncellemesi derdinize deva olabilir. Bunun yanında eğer her şey düzgün çalışıyorsa bu işe girişmeyin.




Çift BIOS’lu anakartlar kullanıcılara bir arıza durumunda
daha hızlı kurtarma imkanı sunuyor.

BIOS Güncelleme Yöntemleri

Anakart üreticileri kullanıcılara birçok BIOS güncelleme yöntemi sunuyor. Bunların başında, maalesef hâlâ kullanılan ama birçoğumuzun bilgisayarında olmayan Disketten başlatıp DOS altından güncelleme yapma yöntemi var. Fakat merak etmeyin, güncel bir anakartınız ve akıllı bir üreticiniz varsa Windows altından da BIOS güncellemesi yapabilirsiniz.

Güncelleme Yapanlara Öğütler

Anakartınızın BIOS’una bir şey olursa, sisteminiz bir daha hiç açılmayabilir. Elbette bu durumda kurtulma yolları var; fakat bu işlerle hiç uğraşmamak için size birkaç önerimiz var.

:: Windows altında kullanılan güncelleme yazılımlarının arıza çıkartmaması için gerekiyorsa antivirüs ve antispyware yazılımlarınızı etkisizleştirin. 1-2 dakikada sisteminiz gitmez ama BIOS güncellemesi başarısız olursa, gereksiz bir eğlence yaşayabilirsiniz.

:: Doğru BIOS sürümünü indirdiğinize, BIOS güncelleme yazılımının (BIOS dosyasını anakarttaki Flash ROM’a yazan araç) en son sürüm olması önemli.



Acil Durumlarda bu sizi kurtarmayabilir.
O sebeple bahsettiğimiz önlemleri alın.

:: Bilgisayarınızda devam eden bir, kurulum veya güncelleme işlemi olmadığından emin olmalısınız. Bu tür olaylar güncellemeyle ilgili sorun çıkartabilir.

:: Sisteminizde halihazırda uygulanmış bir overclock varsa bunu devre dışı bırakmanızı öneririz. BIOS’un ana bloğu silinip yeniden programlanmaya başladığında eminiz ki mavi ekran görmek istemezsiniz.

Nasıl Güncellenir?

BIOS güncellemenin en kolay yolu, firmalar tarafından sunulan sistemleri kullanmaktır. Örneğin önde gelen anakart üreticilerinden Gigabyte, @BIOS (at BIOS) isimli uygulamasıyla kullanıcılara Windows altından sistem güncelleme imkanı sunuyor. Bu şekilde en güncel BIOS’u birkaç tıklamayla sisteminize kurabilirsiniz.




Yapmanız gerekenler, anakartınıza uygun güncel BIOS sürümünü anakartınızın üreticisinden indirmek ve gerekli önlemleri aldıktan sonra güncelleme yazılımına bu indirdiğiniz dosyayı göstermek. BIOS dosyaları genellikle .BIN veya Windows altında bir anlam ifade etmeyen .fh6 gibi uzantılara sahip olabilirler. Genellikle 1 MB (8 Gbit Flash ROM) veya daha düşük bir boyuta sahiptirler.

Bu tür yazılımlar size en güncel BIOS’u internetten doğrudan indirme imkanı sunsa da bizim önerimiz, elle kontrol ettiğiniz BIOS sürümünü bilgisayarınıza indirip yüklemeyi yapmanız.

İşler Ters Giderse...

Anakart üreticileri özellikle üst seviye anakartlarında çift BIOS bulunduruyorlar. Dolayısıyla hatalı BIOS yüklenmesi, BIOS güncellemesinin sistem arızası veya elektrik kesintisi gibi sebeplerle yarıda kesilmesi gibi durumlarda anakartınızın kullanım kılavuzunda bulunan tuş kombinasyonları veya karşınıza çıkacak kurtarma seçeneklerini değerlendirerek anakartınızı servise göndermeden kurtarabilirsiniz.



Tabii bu yöntemler marka ve modele göre değiştiği için burada hepsini anlatmamız imkansız. Eğer çift BIOS’u olmayan bir anakartınız varsa, yine modeline göre bazı kurtarma adımlarını uygulamanıza izin veren sistemler mevcut. Dolayısıyla her ne kadar bilgi ve deneyimi az olan kullanıcılar için anakartın servis görmesi gerekiyor gibi görünse de, aslında birçok güncel anakart BIOS güncellemesi başarısızlığa uğradığında kullanıcı tarafından kurtarılabiliyor.

Ekran Kartı BIOS Güncelleme

Bilgisayarlarımızdaki ekran kartlarının BIOS’larını güncelleme pek alışık olmadığımızı biliyoruz. Fakat bazı arızaların giderilmesi için nadiren de olsa ekran kartlarına BIOS güncellemeleri yapmak gerekebiliyor. Örneğin fanı yavaş döndüğü için fazla ısınan ekran kartlarına çözüm, firmalar tarafından BIOS güncellemesiyle sunulur. Ayrıca, BIOS güncellemesi esnek çalışma frekanslarına sahip olan ekran kartlarını kalıcı olarak esnetmek isteyen kullanıcılar tarafından da yapılır. Yeni gerilim ve saat hızları BIOS’a yazılşarakl kartın özünden uzak performansa yakın olması sağlanıyor. Ama konumuz BIOS mod değil, şimdilik sadece arızaları gidereceğiz.



Ekran kartlarına masumane şekilde BIOS güncellemesi yapmak istiyorsanız elde edebileceğiniz kaynak BIOS Mod’cuların yayınladığı haşin içeriğe göre çok daha az olacak, öncelikle bunu kabullenmeniz gerekiyor. Ardından ise yine ekran kartınızın üreticisi tarafından sağlanan yöntemleri kullanmanızı önereceğiz. Ekran kartınıza zarar gelme ihtimalini en iyi bu şekilde bertaraf edebilirsiniz.

Nasıl Güncellenir?


Kullanıcılara sunulan güncelleme araçları genellikle grafik işlemcinin üreticisi değil ekran kartının üreticisi tarafından sağlanıyor. Dolayısıyla ekran kartını satın aldığınız markaya başvurmanız gerekiyor. Örneğin Asus’tarafından sunulan ekran kartlarında ATI tarafında ATI WinFlash isimli küçük prıogram indirdiğiniz Windows BIOS paketinde size sunuluyor.



Nvidia için ise komut satırından çalıştırabileceğiniz bir DOS yazılımı size bir pakette veriliyor. Dolayısıyla Asus markalı ekran kartları için Windows tarafında yapmanız gereken tıklamakken, Nvidia için Başlat>Çalıştır şeklinde komut çalıştırdıktan sonra CMD yazarak komut satırına geçmek gerekiyor. Ardından ise biraz DOS komutuna ihtiyacımız var:



Bunun ardından gerekli BIOS dosyasını çalıştırdığınızda size sorulacak onay sorularına Y şeklinde cevap vermeniz yeterli olacaktır.

İşler Ters Giderse...




Umarız bir sorun olmaz ama eğer olursa ekran kartınızı kurtamanın bir yolu var: Çoklu ekran kartı teknolojileri olan SLI veya Corssfire’ı destekleyen bir anakartın üzerinde, BIOS’u uçmuş ekran kartını ikinci ekran kartı olarak yerleştirip sistemi açmak ve BIOS’u bu şekilde yeniden yazmayı denemek. Bunun için kullanabileceğiniz yazılımlar arasında ATIFlash ve nvFlash programları mevcut.

Gerekli yazılımlar

nvFlash =Nvidia tabanlı ekran kartları için BIOS güncelleme yazılımı.

ATI BIOS Editor = ATI tabanlı ekran kartları için BIOS düzenleme yazılımı.

[loveme]

biosu update çok dikkat ve ciddiyet istiyor...

[azimli]

ekran kartım SAPPHIRE ATI Vapor-X HD 4870 2GB 256BIT GDDR5 (DirectX 10.1) PCI-E x16 2.0 HDMI EKRAN KARTI bios dosyasını nasıl bulacağız teşekkürler dediğiniz yazılımı indirdim