Lancet’in “UPF’ler tüm organlara zarar veriyor” araştırmasının ardından San Francisco, Coca-Cola’dan Nestlé’ye kadar 10 dev gıda şirketine savaş açtı. Şehir, “Halk hastalanırken şirketler milyarlar kazanıyor” diyerek tazminat peşinde.
San Francisco, Amerika tarihinde bir ilke imza attı: Ultra işlenmiş gıdalar (UPF) nedeniyle 10 büyük gıda devine toplu dava açtı. Coca-Cola, PepsiCo, Kraft Heinz, Nestlé, Kellogg, Mars, Mondelez ve diğerleri… Hepsi, sözde “gıda” diye pazarlanan ürünlerle toplumu hasta etmekle suçlanıyor.
Davanın fitilini ateşleyen ise geçtiğimiz ay Lancet dergisinde yayınlanan çarpıcı araştırma oldu. İnceleme, UPF’lerin insan vücudunun tüm hayati organ sistemlerine zarar verdiğini, kanserden depresyona, obeziteden kalp hastalığına kadar bir düzine hastalık riskini artırdığını ortaya koydu.
San Francisco Savcısı David Chiu, dava dilekçesinde şirketleri “bile bile aldatıcı reklam yapmakla”, çocuklar dahil milyonlarca tüketiciyi sağlıksız gıdalara bağımlı hale getirmekle suçladı. Şehir, UPF tüketimi nedeniyle oluşan hastalıkların tedavi maliyetleri için milyarlarca dolarlık tazminat istiyor.
MODERN DÜNYANIN GÖRÜNMEYEN SALGINI
UPF’ler; koruyucular, renklendiriciler, emülgatörler, tat artırıcılar ve ev mutfağında bulunmayan daha onlarca kimyasalın birleşiminden oluşuyor. ABD’de gıda arzının %70’i bu ürünlerden oluşuyor. Çocukların günlük kalorilerinin %60’ı ise UPF kaynaklı.
Lancet’in araştırması açık konuşuyor:
1. Ultra işlenmiş gıdalar bağımlılık yapıyor.
2. Kanser riskini artırıyor.
3. Tip 2 diyabete zemin hazırlıyor.
4. Kalp ve damar sistemine zarar veriyor.
5. Beyin fonksiyonlarını bozuyor.
6. Depresyon riskini yükseltiyor.
UPF tüketimi, uzmanlara göre artık bir “kronik hastalık salgını”.
ŞİRKETLER HER ŞEYİ BİLİYORDU İDDİASI
Davaya göre dev şirketler, ürünlerinin zararlarını biliyor ama yıllardır bunları gizliyor.
Chiu’nun sert sözleri dikkat çekici:
"Nesiller boyu çocuklar ve ebeveynler aldatıldı. Gıda olmayan şeyler gıda diye satıldı."
Dilekçede şirketlerin pazarlama stratejileri de hedef alınıyor:
- "Sağlıklı" izlenimi veren ambalajlar
- Çocuklara yönelik reklamlar
- Suni lif, vitamin ve “tam tahıl” algısı
- Aşırı tuz, şeker ve yağ kombinasyonlarıyla iştah manipülasyonu
DAVANIN HEDEFİNDEKİ 10 DEV
1. Coca-Cola Company
2. PepsiCo
3. Kraft Heinz
4. Post Holdings
5. Mondelez International
6. General Mills
7. Nestlé USA
8. Kellogg
9. Mars Inc.
10. Conagra Brands
San Francisco, bu şirketleri “haksız rekabet”, “aldatıcı pazarlama” ve “kamu düzenini bozma” suçlamalarıyla mahkemeye taşıyor.
AMERİKA İÇİNDE NADİR GÖRÜLEN BİR UYUM
Dikkat çeken bir diğer ayrıntı, dava, normalde siyasi olarak tamamen zıt olan tarafları aynı noktada buluşturdu. Trump yönetiminin eski sağlık bakanı Robert F. Kennedy Jr. bile UPF karşıtı politikaların bir parçasıydı. Savcı Chiu bu durumu şöyle özetledi: “Bozuk saat bile günde iki kez doğruyu gösterir. Ultra işlenmiş gıdalar konusunda bilim tartışılmaz.”
Kaynak :
https://www.odatv.com/gastroda/amerika- ... -120126296
