Bugün linux dagıtımlarından Ubuntu kurulumunu inceleyecegiz. Linux denilince masaüstünde en popüler dagıtımlardan biri Ubuntu. ( www.distrowatch.com'a göre en popüleri ) Kurulumu genel olarak çok kolay bir dagıtım. Daha önce Linux ile ilgilenmemis birisi bile rahatlıkla kurabilir.
Öncelikle indirmek için http://ftp.ntua.gr/pub/linux/ubuntu-releases/6.06/ adresine giderek "PC (Intel x86) desktop CD" isimli baslıga tıkla**** dosyayı indiriyoruz. ( 698MB civarında. ) Nero veya benzer bir program ile bu iso dosyasını cdye yazıyoruz. Bios altından bilgisayarı cdromdan baslatmaya ayarlayıp cdmizden açılıs yapıyoruz.
İlk karsılasacagımız ekran yukarıdaki gibi. Hemen birkaç degisiklik yapalım. F2 ile dili "Türkçe" yapıyoruz. F3 ile "Türkçe Q" ve F4 ile çalısmak istedigimiz çözünürlügü seçiyoruz. Benim 640x480x32 seçtigime bakmayın açıldıgında 1024x768 oldu. Daha sonra ekranımız asagıdaki gibi olacak.
Enter ile devam ediyoruz, asagıda oldugu gibi biraz sayıca fazla olmakla birlikte bazı servisler çalısmaya baslayacak.
Kabul edersiniz ki cdrom'lar sabit diskler kadar hızlı degil. Dolayısıyla masaüstü ortamına kadar açılması biraz zaman alacak. Asagıda gördügünüz ekran Gnome isimli masaüstü ortamı. su anda Linux kullanılabilir durumdadır. Eger ag kartınız dhcp üzerinden IP adresini almıs ise internete bile girmeniz mümkün. Linux'un bu sekilde açılıp kullanılabilen hallerine live-cd yada çalısan-cd denilmekte. Sabit diske yükleme yapmadan kullanıma hazırdır. Hatta internetten yeni uygulamalar bile kurulabilir. Neyse biz kuruluma devam edelim.
İsterseniz examples isimli klasördeki çesitli dosyaları açıp farklı uygulamaları deneyebilirsiniz.
Yukarıda masaüstünde Install isimli bir uygulamanın kısayolu bulunuyor. Çift tıkla**** kuruluma baslayabiliriz.
Açılısta Türkçe seçen kullanıcılar için yukarıda dil seçimi dogru sekilde seçilmis olacak.
Aynı sekilde zaman dilimi seçimi de.
Burada klavyenizdeki tusları denemeniz mümkün. Asagıdaki ekranda gireceginiz kullanıcı adı ve sifrenizi unutmayınız.
Asagıdaki ekran disk bölümleme islemlerimizin baslangıcı. Bu bölümde dikkatsiz davranmak ve birseyleri yanlıs yapmak degerli verilerinizin kaybıyla sonlanabilir. Bu nedenle dikkatli olmanızı ve nereye Linux kuracagınıza önceden karar vermis olmanızı istiyorum. Asagıdaki ekranda ilk seçenek seçili olarak gelecektir. Eger öyle devam ederseniz tüm sabit disk alanı Linux için kullanılacaktır. Biz sadece bir bölüme Linux kuracagımız için alttaki seçenegi seçiyoruz ve "elle düzenleme" yapıyoruz.
Hepinizin bildigi gibi Linux için ayrı bir sabit disk bölümü gerekli olacak. Bunun için daha önceden var olan bir bölümü linux için kullanabilirsiniz veya sabit diskte önceden bölüm olusturulmamıs bos bir alan olabilir. O alana bir bölüm olusturup, formatlanır ve Linux kurulabilir.
Benim ekran görüntümde "New Partition #4" yazan 4GB kadar bir ext3 bölüm görünüyor. Daha önce orada 4GB Fat32 yada Ntfs bölüm var olabilirdi. Bu durumda o bölümü silerek yerine Ext3 tipinde bir disk bölümü olusturmam gerekecekti. ( Ben var olan bos alanı kullandım ) Artık Linux için Ext3 isimli dosya sisteminin kullanıldıgını ögrenmis olduk. "New Partition #3" ise linux-swap olarak bölümlenmis. Eger fiziksel belleginiz ( ram ) 256MB ve daha az ise size ayrıca swap isimli bir alan olusturmanızı tavsiye edecegim. Bu alan simdilik 300MB civarında olsun. Daha sonraki baska yazılarımda bunun ne amaçla kullanıldıgını anlatacagım.
Burası disk bölümleri için baglama noktalarının belirtildigi ve formatlanacak alanların seçildigi bölüm. simdilik Linux kurulacak alan için baglama noktasının / olarak tanımlanmasının sart oldugunu belirtmeliyim. Linux altında Windowsta oldugu gibi C:, D:, E: gibi farklı yapılar mevcut degil. Hersey bir kök dizin ( / ) ve altındaki dizin ve alt dizinler olarak ilerlemekte. Her farklı disk bölümü de kök dizin altında bir alt dizine baglanır. Bu baglantılar için de baglama noktaları belirtilir. Ancak bu sekilde diger bölümler içindeki verilere ulasabiliriz. Kök bölüm ve varsa linux-swap bölümün formatlama için isaretlenmis olduguna, diger bölümlerin de isaretlenmemis olduguna emin olun!
Asagıdaki ekranda su ana kadar yaptıgımız islerin bir özeti görülüyor. Açıkca yazan bir cümlede bundan sonra devam ederseniz yaptıgınız tüm degisikliklerin kaydedilecegi yazıyor. Kısacası su ana kadar aslında ne disk bölümleme ne de formatlama islemleri uygulanmadı. Bundan sonra devam ederseniz bu islemler yapılacaktır.
Asagıdaki pencere bundan sonraki kurulumla ilgili penceremiz. İlk baslarda disk bölümleme ve formatlama islemleri yapılacak. Daha sonra asagıda da gördügünüz gibi dosya kopyalama islemleri baslayacaktır. Son kısımlarda da kopyalama dısında bazı islemler yapılacak ve en sondaki ekran görüntüsü ile karsılasacaksınız.
Asagıdaki ekranda ne seçerseniz seçin sonunda bilgisayar kapanıp sabit diskten açılmaya baslandıgında karsınıza bir menü gelecek buradan ilk seçenek ile Ubuntu Linux son seçenek ile ( eger varsa ) Windows açılacaktır. Böylece Linux kurulumu sırasında eklenen bu menü aynı diskte hem Linux hem de Windows'un problemsizce bulunmasını, açılmasını saglar.
Baslıkta da belirttigim gibi Ubuntu için kurulumun sonuna geldik. Aslında son derece kolay kurulan bir dagıtım. ( Elbette dikkatli olundugunda ) Masüstü dısında notebooklar için de iyi bir destekle birlikte gelen bu dagıtımı denemenizi tavsiye ediyorum. Yeni kullanıcılar için baska bir alternatif arayanlara Pardus da önerilebilir.