Eski Windowslarda Yaşadığım Deneyimler - Nostaljik Kasa Olayı

[shampuan]

Biraz muhabbet, biraz da bilgi vermek amacıyla açıyorum başlığı. Malum çöpçüyüm. Eski sistemler ilgi alanımın bir kısmını oluşturuyor. Yakın zamanlarda internet kafeden ordan burdan topladığım parçalarla -özellikle beyaz renkte- bir kasa kurdum. Buna windows 98 yükledim. Birkaç eski oyunu, sistemi eski yıllardaki gibi yapmak için içine attım. Ancak süreç gerçekten çok sıkıntılı ve hem bedenen hem de ruhen yoruyor. Eğer bu yazıyı okuyan meraklılar varsa -özellikle youtube'da da görüyorum- böyle eski parçalardan nostalji kasa yapmak isteyenler varsa, nelerle karşılaşabileceğini buradan aktarmaya çalışacağım.

Tamamen kör ve sağır bir makineye sahipsiniz. Bunu bilmek zorundasınız önce. Anakartınız, ramlarınız, HDD'niz ve ekran kartınız eski model. Bu, sorun olmayacak. Ancak özellikle bilgisayarınıza dışarıdan program yüklemede kullanacağınız en canalıcı parça CD-ROM. Bu cihazın çalışanından bulmak zorundasınız. Ne demiştim, kör ve sağır. İnternet yok. Daha da önemlisi FLAŞ BELLEK YOK! Kurulumu eski püskü, şansınıza onlarca bozuk kardeşi içinden bulduğunuz CD-ROM ile yapıyorsunuz. Eee? Gerisi?

Doanım sürücülerinizi bulup öyle flaşa atamıyorsunuz. Kurulum yapacağınız HDD önceden iki partisyona bölünmüş olmak zorundadır. Birinci partisyona sistemi kurduktan sonra bilgisayarı kapatıyorsunuz. Ardından HDD'yi söküp bir aparatla başka bir bilgisayara takacak, oradan kurulum sonrası gerekliliklerini ikinci partisyona atacaksınız. Tekrar geri getirip taktığınızda bazı sorunlarla karşılaşacaksınız. Driverin uymayanına denk geleceksiniz. Kimi driverler sizden Direct-x 8 sürüm isteyecek. İlk defa kurulum yapıyorsanız bunları teee en başından o partisyona kopyalamış olmak zorundasınız.

Bitmedi.

Bu sistemi tam anlamıyla kullanamazsınız. İnternet yok. Uygun bir tarayıcı bulmak için ben hiç araştırma yapmadım. Çünkü gerek yok. Sadece eski günleri ya'detmek için eski bir sistem kuruyordum ve ofis, winamp, bir iki eski oyun çalışsa yeterliydi. Dolayısıyla neden böyle bir sisteme kör ve sağır dediğimi anlayın. Dışarıdan veri aktarmanın tek yolu, CD. Devamlı zırt-pırt CD yazdırmayacağınıza göre -hala kaldıysa tabi- mecburen iki de bir HDD sök-çıkar yapacaksınız. Güncel hiçbir programı kullanamazsınız. Bugün kullanılan programların birçoğunun windows 98 sürümü ya yoktur; ya da o yıllardaki sürümü çok işlevsiz kaldığından bugünün ihtiyaçlarını karşılamaz. Böyle bir bilgisayarla sadece ofisde yazı yazabilir, winamptan müzik dinleyebilir, nostaljik mame, NES vb oyunları çalıştırabilirsiniz. Aman Allahım!.. Eskiden bilgisayarı sadece bu amaçla kullandığımıza inanamıyorum... Nostaljik oyunları özlediyseniz ve güncel makinenizde çalıştıramıyorsanız, böyle bir makineyle uğraşmaya değeceğini düşünüyorsanız, siz bilirsiniz.

İşlem bittiğinde sistemin orasını burasını çok kurcalamayın. Çünkü inanolsun çabuk bozuluyor. Kim ne derse desin ben bunu defalarca deneyimledim. Bir program kurulamıyorsa, uymuyorsa, zorlamayın. Normal bir kullanıcı düzeyinden daha derin ayarlar çekmeyin. Mümkün mertebe defrag yapmayın. Bozulur. Ben 98'de hiç denemedim. Denemeye de cesaretim yok, çünkü daha evvel Windows ME üzerinde defrag yapınca açılmaz olduydu, o yüzden korkuyorum. Bunlar benim şahsi görüşlerim, yanılıyorumdur, siz bilirsiniz.

USB Flaş bellekleri çalıştırması için aslında bir eklentisi var. Ben bu eklentiyi sonradan indirip test ettim. Çalışıyor. Nasılsa beyaz kasaya konmuş iki adet USB-1.1'ler çalıştı. Ancak kopyalama hızı o kadar düşük ki inanılmaz. 10MB evet, sadece 10MB dosyanın masaüstüne aktarılması göbeğinizi çatlatabilir. Bir de CD isosu falan kopyalamaya kalkarsanız hapı yutarsınız, söyleyeyim. Bu nedenle elinizde bolca eski CD arşivi varsa şanslısınız demektir.

Kullanıma gelince, hayatınızda bu kadar hızlı çalışan windows görmemişsinizdir. Şaka yapmıyorum. Birşeye tıklattığınız anda karşınıza çıkıyor. Donanım, belki hatırlayanlarınız vardır, iğneli pinli pentium-4'ler vardı, 478 soket deniyor sanırım hah onlardan. Ramlar bildiğimiz DDR. Yani DDR-2'nin bir önceki nesli, hatırlarsınız. Bu ramlar bile windows98 için uçak gibidir. Çünkü çıkış tarihi çok eski olan bu sistemin minimum RAM gereksinimi 16MB (megabayt!) SD-RAM idi. Daha iyi çalışması için 24MB SD-RAM önerildiği yılları hatırlıyorum. Benim kasada ise 256x2 DDR(-1) ram var. İstediğim zaman 1GB'lik ramı da takıyorum, duruma göre...

İşte bu donanımla uçak gibi çalışıyor. Yazı yazacaksınız, ofise tıklıyorsunuz TAK diye anında karşınızda! Ne yapacaksanız direkt geliyor. Modern donanım ve windows bileşimlerinde bunları maalesef unuttuk; eskiden bilgisayar dediğin alet böyle çalışırdı.

Herneyse, bu işin cidden meraklıları var. Çeşitli yabancı sitelerde bu tip donanımları meraklılarına özel olarak cüz'i fiyattan satanlar bulunmaktadır. 250Dolar ila 1000 kusur dolara kadar bulunabiliyor. Yani diyeceğim o ki, ne kadar boş bir iş olursa olsun meraklısı olduğu sürece bu da bir hobi sayılır. Aynen klasik araba merakı gibidir.

Şurada kurulum videosu var:
viewtopic.php?f=7&t=211143

Yazımı ale'lacele yazdım. Ola ki bir eksiklik falan görürsem sonradan düzenlerim...

Hoşçakalın.

[esatiz]

Uygun bir tarayıcı bulmak için ben hiç araştırma yapmadım.

Daha geçen vista için tarayıcı aradım da uyumlu bi son sürüm bulamadım. 98 için çalışacak bir şey bulunacağını sanmıyorum

eskiden bilgisayar dediğin alet böyle çalışırdı.

Bu söz yeterince anlamlı... Bakalım SSDler ile eski hızları (bilgisayarın seri olması) yakalayabilecek miyiz

[shampuan]

Aha ben SSD kullanıyorum işte?
P-ATA(IDE) HDDli sistem benim sistemden hızlı.
Ciddi söylüyorum abartı yok.

[esatiz]

Win 8.1 SSD'de mi? IDE Harddisk SSDden hızlıysa ne diyeyim :evil:
3D NAND M.2 SSDler bile anında açmıyor herhangi bir şeyi Windows 10da. Denediğim için biliyorum. Olmaması gereken şey oluyor. Kim kodladı bu yeni Windowsları ya? Windows 10dan 7ye düşürünce sistemi 10 kat hızlandı PC'm, ciddiyim.

[shampuan]

Video vardı bulursam buraya iliştiricem ben çekmiştim...
Aranıyor...

---
Haa gözümün önündeymiş buyur burada:
viewtopic.php?f=7&t=207521

Kusura bakma o sıralar youtube'da herkese kapalı yapmayı bilmiyordum. Bu yüzden sadece bu forumdan izlenebilsin diyerek drive'a yüklemiştim. İzlemek için mecburen indirmen gerekecek.

[esatiz]

İndirdim bakayım

---
Biraz baktım...
Abi o ne öyle ya Anında geldi hepsi. Yaklaşık %7-8 RAM kullanıyor Bir ara ben de kurayım bari hızını test edeyim PCnin. Uyumlu olur mu ki

[shampuan]

Hiçbirşey yapamazsın boşa uğraşma.
Yani günümüz ihtiyaçlarını karşılamıyor.

[esatiz]

Sadece hız test edip kaldırırdım

[shampuan]

Sen uğraşıp yorulmadan, özellikleri bi aktarabilir misin? Merak ettim. Ona göre önceden driver araştırması yapmak gerekecek...

[shampuan]

Win 8.1 SSD'de mi? IDE Harddisk SSDden hızlıysa ne diyeyim :evil:
3D NAND M.2 SSDler bile anında açmıyor herhangi bir şeyi Windows 10da. Denediğim için biliyorum. Olmaması gereken şey oluyor. Kim kodladı bu yeni Windowsları ya? Windows 10dan 7ye düşürünce sistemi 10 kat hızlandı PC'm, ciddiyim.

Ha buna yanıt yazamamıştım.

IDE HDD, SSD'den daha hızlı değil.
Önce kendimize şu soruyu sormamız gerekiyor
Eski windosların toplam dosya boyutu ne kadar?
Eski windowslardaki yazılımların boyutları ve karmaşıklık düzeyi ne kadar?
Ve şu durumda eski donanımların işlemek zorunda oldukları anlık veri miktarı ne kadar?

Bak bunlar önemli. Ve daha önemli birşey var:
Bilişim tarihinin her döneminde, bilgisayarlar, kendilerine yüklenilen OS ve yardımcı yazılımları kaldıramayacak şekilde üretildiler. Bu, günümüzde de böyle.
Windows95 çıktığında henüz piyasadaki hiçbir makine onu çalıştırabilecek düzeyde değildi. En yüksek özellikli bilgisayarlarda bile kasabiliyordu ki ülkemizde sadece zenginlerde olan bir oyuncak türünden bahsediyorum. Windows98'de de durum aynıydı, ve her yeni windows çıkışında kullanıcılar ilk başlarda hep aynı dertten yakındılar:

"Abhi chok kasıyo yhaa".

Evet, kasıyordu, çünkü PC satıcıları, maliyetlerden düşebilmek için düşük konfigürasyonlu donanımlara yüksek işletim sistemi kuruyordu.

Bu güne gel? Windows10...

Windows10 işletim sistemi, 10 yıl sonraki makinelerin işletim sistemi aslında. Yani bugünkü güncel halini 10 yıl sonrasının makinesine kur, uçacaktır. Tabii ki daha karmaşık, daha yüksek boyutlu yazılımsal yapısı nedeniyle bazı sorunlar baki kalacaktır. Benim denediğim eski makinelerin çıkış tarihi ise windows98'in artık kullanımdan kalktığı yıllara tekabül etmektedir. Yani windows 98'in çok ötesinde geleceğin donanımına eski sistemi kurarsan böyle uçar tabii...

Bu gerçeği bile bile, ÇÖP DONANIMLARA SERVET ÖDÜYORUZ!

[esatiz]

Evet doğru, IDE HDD SSDden hızlı demekle neyi kastettiğini anladım. Yazıyı okudum ve maalesef öyle. :evil:

Sistemi yazayım

-----Gerek kalmadı artık

Bir de DVD/CD-RW var (DVDyi sadece okuyor, bazı DVD + R leri okuyamıyor)

Bu kadar...

[velociraptor]

Windows10 işletim sistemi, 10 yıl sonraki makinelerin işletim sistemi aslında. Yani bugünkü güncel halini 10 yıl sonrasının makinesine kur, uçacaktır.

Aynen öyle

[shampuan]

@esatiz,
Anakart hariç donanımın iyi aslında. Hele işlemcine bayıldım. O işlemciden bi bulamadıydım ikinci el.
Neyse o sisteme 7'den fazlasını kurma sen. İlla 10'a geçeceğim dersen LTSB sürüm var zaten biliyorsun. Daha hafif ve window7 tabanlı. Ama onu ilaçlayabiliyor muyuz bilmiyorum.
Windows 7 ile gayet güzel performanslı olarak kullanabilirsin. Hiç bozma derim. Bir ekran kartı ikinci el arkadaşlardan bul. Şayet o ekran kartında da aynı sorun oluşursa anakartın ekran kartını besleyen güç devrelerinde veya çipsette bi sıkıntı var demektir. Eğer düzgün görüntüleniyorsa ikinci el mikinci el düşük özellik bir ekran kartı bul. Foxconn anakartlar biraz sıkıntı oluyor. Tam performans alamadığın gibi çabuk bozuluyorlar. Ekran yükünü de bu anakarta yüklersen ömrünün kısalacağını tahmin ediyorum. Yine de sen bilirsin. Kullanabildiğin kadar kullan. Müsait olunca bir ara windows 8.1 denemeni tavsiye ederim. Ama ekran kartı bul.

HDD için başlık açıp HDTune raporlarını paylaşırsan bir iki birşeyler yazarız.

[esatiz]

Başka eski bir hdd'de W2000 : https://yadi.sk/i/raxs9CtVK-bAWw

Ekran kartı takılıyken sadece BIOSa girmeden çıkan POST ekranında harddisk işlemci ram listeleniyor ya, orada titreme yapıyor ve bulanık oluyor. "Onboard" kullanınca cillop gibi oluyor oradaki görünt. Kısa sürse de canımı sıktığı için ekran kartını kullanmayı bıraktım.

İndirilenlerde çok şey var şu an, düzenleyince 8.1 kurarım.

[shampuan]

Bmpyi açamadım. Ama sorununu anladım.
Win2000 sadece nostalji yapmak için denenebilir. Ufak tefek eski oyunları da açar oynarsın. İnternete garanti veremem.
Ekran kartın ufak bir tamir istiyor sanırım. Yakın olsak bir inceler bakardım. Güç kaynağı sıkıntılıysa belki ekran kartını takınca voltajı sapıtıyor da olabilir. Salgın olmasa yakınlarda bir bilgisayarcı yok mu diyecem ama...