Daha evvel iki defa trafosuz ve biraz tehlikeli iki tane modelini paylaşmıştım. Bu defa trafolu ve güvenli bir türünü paylaşıyorum. Transformatör yani trafo, şebeke gerilimi ile devre kartı kısmını birbirinden ayıran bir eleman aynı zamanda işi bilen biliyor zaten bilmeyen okurlar için yazıyorum. Transformatör giriş (primer) ve çıkış (sekonder) olmak üzere birbirine temas etmeyen iki sargı gurubundan oluşan bir gerilim değiştirici olduğu için bu devreyi güvenli kılması bizim için iyi. Şayet diğer devreleri beğenmediyseniz bunu beğenebileceğinizi umuyorum.
Esasen prosedürde "tampon şarj cihazı" diye birşey yoktur; tampon şarj, nikel-kadmiyum, nikel-metalhidrit ve kurşunlu akümülatörlerin normal şarj süreci sonunda, akü dolduğunda akımın kesilmesini takiben uygulanan, boştayken boşalmasını engelleyen bir uygulamadır. Bir akümülatörün şarj edilmesi ortalama 10-14 saat sürmektedir ki bu da yarım gün demektir. Size kısa gelebilir ama şöyle düşünün aracınızın aküsünü oto elektrikçiye gidyorsunuz bu akü zayıf diye şarja takıyor, bugün git yarın gel diyor. Yani yarım günlük bir işlem 24 saatte sonuçlanıyor... Eh, bunca saat şarjda bekletip akü geriliminin boşta gerilemesi istenmez tabii ki. O kadar sürede tabi ki hemen boşalmaz ama, verilen saatlerin heba olmaması, telsiz istasyonları gibi yerlerde akünün devamlı dolu tutulması gerekliliği gibi durumlardan ötürü, tampon şarj, normal şarj sürecinin bir parçası olarak değerlendirilir.
Yapmakta olduğumuz bu cihaz ise akü şarj cihazı değildir. Zaten şarjlı bir akünün, eğer çok uzun süre bir kenarda bekletilecekse, kendiliğinden tükenmesini ve zarar görmesini önlemek gerekir. Tampon şarj işlem için gereken akım düzeyi, normal şarj akımının 20'de biri ila 30'da biridir. Bizim devremizde ise bu değerin de altında bir akım uyguluyoruz ki, çok daha uzun süreler kullanılmadığında devamlı şarjda durmaktan akü zarar görmesin yani kaş yapalım derken göz çıkarmayalım.
Eğer anlatımı üşenmeden okuduysanız, aslında cihazın uygulamada hiç yeri olmadığını ve fakat faydalı olabilecek bir cihaz olabileceğini anlamışsınızdır.
Cihazımızda trafolu düşürme ve doğrultma katının yanında bir de transistörlü akım sınırlamalı gerilim regülasyon katı bulunmaktadır. Böylelikle aküye akacak akımın da sınırlandırılması sağlanmıştır.
Cihazımızın beslenmesi için 15 ila 18 volt 5W gücünde trafolu ama mutlaka trafolu ataptör gerekmetedir. Elektronik adaptör olarak da bildiğimiz SMPS adaptörlerin kullanımı bazı sakıncaları nedeniyle uygun değildir. Bu nedenle ucuz bir trafo bulmalısınız. Adaptörün çıkışı DC olmak zorunda değildir. Devre kartına kurduğum doğrultma katı sayesinde AC güç kaynaklarını da kullanabiliyorsunuz. Ayrıca adaptörün jakının ters/düz olması da farketmiyor, doğrultma katı işi hallediyor...
BD139 Transistörü ile kurulmuş ayarlı regüle devresi, çok turlu trimpot vasıtası ile hassas şekilde çıkış gerilimini 13,5Volta sabitlemenizi sağlıyor. Akım sınırlandırma devresini teşkil eden BC337 transistörü ve devrede 1,5 Ohm'luk direnç de(Rc), aküye giden akımı sınırlandırıyor.
Devre kartındaki yeşil yanan LED, devrenin çalıştığını gösterirken, kırmız LED ve buzzer, aküyü ters bağlarsanız birlikte çalışarak sizi ikaz ediyor. Böylece farkında olmadan aküyü elinize almıyorsunuz...
Devre şöyle:
Baskı şeması:
Devre kartı da şuna benzeyecek:
Devrenin plakete basımı için gerekli PCB baskı PDFlerini link atıyorum:
https://drive.google.com/open?id=1RrOhu ... cOMqVMBNhL
Devreyi bizzat kurmadım ve test etmedim. Dolayısıyla her türlü yoruma açığım. Yapar da kullanırsanız güle güle kullanın.
İyi çalışmalar...
