Einstein’in hayaline yaklastılar!
Einstein'ın fotonu yakalama hayaline çok yaklasan fizikçiler, ısıgın parçacıgı fotonu dogumundan ölümüne kadar izlediler.
Fransız fizikçileri, ısıgın ele avuca sıgmaz parçacıgı fotonu dogumundan ölümüne kadar izlemeyi basardı.
20. yüzyılın en büyük teorisyeni kabul edilen Albert Einstein'ın fotonu yakalama hayaline çok yaklastıklarını bildiren fizikçiler, ısık parçacıgını tespit edebilmek amacıyla iç duvarları süper-iletken aynayla donatılmıs özel bir "kutucuk" kullandı.
Nature dergisinin son sayısında yayımlanan makaleye göre, Paris'teki Kastler Brossel laboratuvarından Jean-Michel Raimond, fotonları tespit etmenin aslında çok kolay oldugunu belirtti.
"Bilgisayar ekranına bakarken her saniye fotonları görürsünüz aslında" diyen fizikçi, su ifadeyi kullandı: "Ama bu isi aslında bir kez yaparsınız. Gözümüzün yaptıgı, fotonun ölüm sonrası analizidir. Oysa biz laboratuvar sartlarında fotonu canlı analiz edebildik. Yani onu yasarken gördük."
Madde ve elektromanyetik ısıma parçacıklarının özelliklerini paylasan fotonlar, ısık hızıyla hareket ediyor. Bu da, onları incelemek isteyenlerin isini zora sokuyor.
Dahi teorisyen Einstein, "Bir fotonu bir kutucuga koyup tartın. Bileceksiniz ki, foton orada" diyordu. Fransız fizikçi Raimond, Einstein'in söyledigine en yakın deneyi yaptıklarını belirtti.
Fizikçiler, deneyde iç duvarı süper-iletken aynayla bezenmis "kutucuk" kullandı. Fotonlar, kutucukta ortalama olarak 0,13 saniye kaldı.
Bilim adamları, fotonları saymak için genellikle parçacıkların yaydıgı enerjiyi ölçen dedektörler kullanıyor. Parçacıklar dedektöre çarptıgı anda enerji açıga çıkıyor. Ama çarpısmayla foton da yok oluyor. Bu yüzden foton parçacıgının dogumdan ölüme çesitli evrelerde nasıl tespit edilebilecegi simdiye kadar bilinmiyordu.
Kastler Brossel'deki ekip, "kutucuga" rubidyum atomları gönderdi. Bu atomların her biri duvar saati gibi çalıstı. Elektronları da sarkaç görevini gördü. Elektrik alanı ne denli zayıf olursa olsun, foton, sarkacın salınımını yavaslatmaya yetti.
Fizikçiler, fotonun varlıgından emin olabilmek için, çok çok hassas atom saati kullanarak, kutudan geçen atomların frekansını fotonla etkilesime girmeyen atomların frekansıyla karsılastırdı.
Alman fizikçi Ferdinand Schmidt-Kaler, Nature dergisinde deneyi yorumlarken, bunun, verilerin ısıkta depolanıp yönlendirilebilecegi "kuantum bilgisayarlarının" gelistirilmesi yolunda atılmıs yeni bir adım oldugunu vurguladı.
http://www.sabah.com.tr/tek100-20070314.html
