Taşınabilir Harddisklerinizin Ömrünü Uzatın

[shampuan]

TAŞINABİLİR HARDDİSKLERİNİZİN ÖMRÜNÜ UZATIN

Bu yazımızda çeşitli etkenlerle çok çabuk bozulan taşınabilir harddisklerin arıza nedenlerinden ve neler yapılabileceğinden bahsedeceğiz.

Öncelikle, çok fazla kişiden harddisklerinin çabuk bozulduğuna, verilerini kaybettiklerine dair bilgiler aldık. O kadar çok kişi bunu yaşıyor ki, internet forumları ve diğer birçok yerde bu tür şikayetlere rastlamak mümkün. Bizler de bu konu üzerine eğilerek, neler yapabileceğimizden ve neleri yapmamamız gerektiğinden bahsedeceğiz.

Hazırsanız başlayalım.

Harddisklerin Yapısı

Harddiskler, o kadar hassas cihazlardır ki, belli başlı kurallara dikkat edilmezse kesinlikle bozulurlar. Yapıları, birçok etmenden çabucak etkilenip bozulacak hassas elektronik ve mekanik parçalar barındırır. Bu parçalardan kısaca bahsedecek olursak;

-Elektronik devre kartı
-Kafa ve kafa mekanizması
-Diski döndürmek için servo motor
-Disk, ya da diskler
-Tüm parçaları muhafaza etmek için alüminyum kasa
-Disk ve kafa haznesini korumak için paslanmaz çelik kapak
-Parçaları tutturmak için yıldız vidalar.

Bu parçalardan kafa grubu ile diskler arasında o kadar az mesafe vardır ki, bu mesafe insan saç telinin çapından daha küçüktür. Adeta kafalar diske değiyor gibidir ancak değmezler. Buna rağmen bir aksaklık, darbe, sarsıntı olduğunda kafalar diske dokunarak verilere hasar verir. Ayrıca bu olay disk çalışıyorken gerçekleşirse harddisk geri dönüşsüz şekilde bozulur. Kafa parçalanır, disk çizilir. Bu çizik yerden veri kurtarması yapılamaz.

Elektronik kart, içine özel yazılım (firmware) yüklenmiş çip, tampon bellek çipi (cash/buffer memory unit), bir de motorun döndürülmesi ve doğru hızda döndüğünün denetlenmesi için yine yazılımla çalışan bir motor sürücü çipi içerir. Bu çipler, hatasız ve doğru çalışmak için sağlıklı besleme voltajına ihtiyaç duyarlar.

Harddiskinizi Darbe ve Sarsıntılardan Koruyun

Özellikle öğrenci arkadaşlar taşınabilir USB harddisklerini sırt çantalarına koyarak dikkat etmeden kullanabiliyor. Sırt çantasında taşımak sorun değil ancak çantayı sağa sola çarparak taşımak, düşürmek, fırlatıp atmak harddiskinize kesinlikle zarar verir.

Harddisklerinizin uzun ömürlü olmasını istiyorsanız onu -özellikle çalışırken- düşürmeyin. Çarpmayın. Fırlatarak atmayın; zemin yatak, minder gibi yumuşak yüzey olsa da farketmez. Takılıp yanlışlıkla düşürmeyeceğiniz şekilde sabit durabilecek uygun bir yerde muhafaza edin ve dizüstü ya da masaüstü bilgisayarınıza bağladığınızda da nereye koyduğunuza dikkat edin.

Besleme Kaynaklarına Dikkat Edin

Harddisklerinizin neden hassas yapıya sahip olduğunu yukarıda parçalarından bahsederken açıklamıştık. Şayet bağladığınız sisteme ve varsa güç adaptörlerine güveniyorsanız sorun yok. Ancak markasız, ucuz harddisk kutuları, adaptörleri kullanıyorsanız durup bir düşünün. Şu anda harddiskiniz ölüyor olabilir.

3,5 inçlik büyük taşınabilir harddiskler, daha fazla güce ihtiyaç duydukları için ek adaptör ile kullanılırlar. Bu adaptörün kaliteli olması çok önemlidir. Ucuz, markasız yedek parçalar kullanmamalısınız.

2,5 inçlik küçük harddiskler ise sadece USB kaynağından aldıkları güç ile beslenebilseler de, bazı eski model bilgisayarların USB çıkışlarında onları destekleyecek yeterli güç olmayabilir. Ayrıca bu tip harddiskleri cep telefonlarına takmak için çeşitli aparatlar satılıyor. BU APARATLARI ASLA KULLANMAYIN! Çünkü cep telefonunuzun USB bağlantı birimi her ne kadar 5V enerji sağlayabilse de akım desteği bakımından zayıftır. Hem telefonunuzu hem de harddiskinizi bozarsınız.

Bu nedenle taşınabilir harddisklerinizi sadece güvendiğiniz cihazlara bağlayın. Bazı cihazların USB soketleri arızalı olabilir. Ya da başka bazı sorunlar olabilir. Bazı kişilerin masaüstü bilgisayar toplarlarken, ön panel USB port kablolarını yanlış yere takarak birçok kişinin USB flaş belleğinin bozulmasına neden olduklarını deneyimledik.

3,5 inç ya da 2,5 inç olsun, eğer harddiskinize bir güç adaptörü ya da elektronik harddisk kutusu satın almayı planlıyorsanız, aşırı ucuz ve güven vermeyen ürünlerden almayın. Bu ürünlerin elektroniği çabuk bozulabilir ve harddiskinize zarar verebilir.

Aşırı Isı ve Nem

Harddiskiniz özellikle sıcak yaz aylarında kullanılırken aşırı ısınma eğilimine girebilir. Bu, sakıncalı bir durumdur. Aşırı ısınma diskinizin parçalarına zarar verir. Bir harddiskin sağlıklı çalışmasını ve ömrünün uzun olmasını istiyorsanız ısısını kontrol altında tutmalısınız. Sıcaklık değeri 50 dereceye yaklaşmışsa; örneğin 48-49 Celcius dereceyi bulmuşsa geçici olarak çalışmanıza ara verip soğumasını bekleyebilirsiniz. 3,5 inçlik harddiskler için üretilen kaliteli bazı markalarda hava sirkülasyonu ile soğutma yapabilmek için fan bulunmaktadır. Bu fan her ne kadar ısıyı kontrol altında tutmak için konmuşsa da yine de harddiskinizin ısısını sık sık denetlemelisiniz. Bunun için çeşitli donanım kontrol araçlarından faydalanabilirsiniz.

Nem de harddiskleri olumsuz etkileyen bir unsurdur. Kış aylarında aşırı soğuk nedeniyle ısınan yüzeylerde nem yoğuşması görülür. Elektronik kart, harddiskiniz ilk çalışmaya başladıktan itibaren belli bir normal seviyeye kadar ısınır. Bu esnada çevredeki nem, ısınan yüzeye toplanarak elektronik parçaları ıslatır. Yüzeydeki toz ve başka materyallerle birleşen bu su, iletken hale gelerek devrelerin hata yapmasına ve ileri durumlarda harddiskin arızalanmasına neden olabilir. Bu nedenle çok soğuk ve/veya nemli ortamlarda harddisk ya da bilgisayar çalıştırmadan önce, ortamın ısıtılmasını sağlayın ve bir süre cihazınızın bu ortamda ısınmasını bekledikten sonra çalıştırmaya gayret gösterin.

Antivirüs ve Güvenlik

Dosya şifreleyen virüsler günümüzde iyice meşhur oldular ve amiyane tabirle her yerdeler. Mesele harddiskinizin sağlığı, ancak harddiskinizin sağlıklı kalmasına çaba göstermekten amaç, verilerinizin güvenliği olunca, güvenlik yazılımlarına da önem vermek gerekiyor. Sisteminiz yeterince güncel ise, antivirüs ve yardımcı güvenlik araçları ile korunuyorsa endişe etmek için daha az sebebiniz var demektir. Bilmediğiniz kaynaklardan indirme yapmayın. Bilemdiğiniz eposta eklerini asla açmayın. Nerden geldiği bilinmeyen flaşbellekleri bilgisayarınıza takmayın. Unutmayın! Hiçbir antivirüs kusursuz değildir ve siz kendi kendinizin doktorusunuz!

Güvenlik konusunda aşağıdaki arama sonuçlarını içeren linklerden sayısız makaleye erişebilirsiniz:
https://www.sordum.net/arama-sonuclari/?q=g%C3%BCvenlik
https://www.sordum.net/arama-sonuclari/ ... vir%C3%BCs

Kontrol

Harddisklerinizin belli aralıklarla ne durumda olduklarını muayene etmek, verilerinizi güvende tutar. Veri güvenliğinin sağlanmasında depolama birimlerinin muayene ve bakımları da son derece önemli bir yere sahiptir. Böylece var olan bir sorunu zamanında testbit edebilir, verileriniz kaybolmadan evvel zamanında yedek alabilirsiniz. Çünkü ne kadar dikkatli kullanırsanız kullanın o harddisk bir gün sorun çıkarmaya başlayacak ve sizi yarıyolda bırakacaktır. Bunların olmasını istemiyorsanız yukarıdaki anlatımlara dikkat etmenin yanında harddisklerinizi çeşitli donanım kontrol programları ile muayene etmelisiniz. İnternette “Harddisk kontrol programları” diye arattığınızda karşınıza sayısız çözüm çıkacaktır. Bunlardan hangisini istiyorsanız birini tercih edebilirsiniz. Böylelikle tehlike gelmeden önleminizi almış olursunuz.

Bu konuyla ilgili olarak şuradaki anlatımlar size fayda sağlayacaktır:
https://www.sordum.net/54694/sabit-disk ... trol-edin/
https://www.sordum.net/18470/hdd-durumu ... ogrenelim/
https://www.sordum.net/53330/bad-sector ... -nelerdir/
https://www.sordum.net/1595/bilgisayar- ... i-yapiyor/

Cihazınızı Yazılımsal Olarak Ayırmadan Sökmeyin

Siz farkında değilsiniz ancak, o anda antivirüsünüz harddiskinizi tarıyor olabilir. Bitti zannettiğiniz bir indirme işlemi hala sürüyor olabilir. Bu bir kopyalama işlemi de olabilir. Hiç birisi olmasa bile, görev çubuğuna küçülttüğünüz bir program hala harddiskinizden veri işliyor olabilir. Dolayısıyla sistem tepsinizden harddiskinizi yazılımsal olarak ayır demeden USB bağlantı soketini çıkarmamayı alışkanlık haline getirin. Bu, bir aksaklık durumunda sistemin sizi uyarmasını sağlar. Böylelikle harddiskinizde kötü sektörler oluşmaz ve veri kaybından da kaçınmış olursunuz.

Bazı taşınabilir harddisk donanımlarının USB bağlantı soketleri ya da bilgisayarların dişi USB bağlantı soketleri gevşek olabiliyor. Bu tür donanımlara harddiskinizi bağlarken dikkatli olun. Harddisk ve kablosunu oynamayacak şekilde yerleştirin. Bilgisayarınızı kullanırken de bağlantı soketi ya da kabloya dokunmamaya çalışın. Gevşeklik son derece fazlaysa bu tip bağlantı yerlerini kullanmayın. Sorun kablonuzdaysa kaliteli bir yedek kablo alarak kullanın. Bağlantı soketlerinin içine toz, pislik, sıvı girmemesine gayret gösterin. Böylelikle asla sorun yaşamazsınız.

Bu konuya benzer şuradaki makale size faydalı olacaktır:
https://www.sordum.net/40983/usb-aygiti ... sin-cozum/



* * *

Bu yazımızda taşınabilir harddisklerimizin çabuk bozulmaması ve daha uzun süre kullanımı için çok önemli tavsiyeler verdik. Bu tavsiyeler kesinlikle işe yarar önlemlerdir ve bunlara dikkat ederseniz harddiskinizi yıllarca sorun yaşamadan kullanabilirsiniz. Bu önlemlerin faydasını bizzat kendi donanımlarımızda deneyimledik ve olumlu sonuçlarla karşılaştık. Bu nedenle bu uyarıları dikkate alın ve verilerinizi güvende tutun.

Peki sizler taşınabilir disklerinizin sağlıklı kalması için özen gösteriyor musunuz? Ne tür önemler alıyorsunuz? Dikkatsizlik ve bilinçsizlik sonucu harddiskinizi bozdunuz mu? Yorumlarda yazabilirsiniz.

Sağlıklı günler dileriz.

[feuer]

Benim harici diskler ve flash bellekler eski bir com21 modem kutusunda duruyorlar.
Flash bellekler küçük bir plastik kutuda muhafaza olur. Harici diskler kendi vakumlu kutularında dururlar.

Kutuların içerisine nem emici silika jel paketleri koyuyorum (bazılarını ilaç kutularından kapaklarından bazıları kargo paketlerinden çıkan atmadığım kağıt paketler)

Bu silika jelleri ayrıca koleksiyonlarım ve anı eşyalarımı sakladığım kutularda da kullanıyorum.

[shampuan]

Tam da doğru olanı yapıyorsun.
Ben bir kenar mahallede oturduğum için ne o silika jellerden, ne o eski dondurma kabı gibi HDD kutularından ne de eski CD-DVD kutularından bulabiliyorum.
Aynen devam et en sağlıklı yol bu.
Yalnız aklıma geldi, evinde müzik seti falan varsa HDD'lerini hoparlörlerinden uzak tut.

[feuer]

Tam da doğru olanı yapıyorsun.
Ben bir kenar mahallede oturduğum için ne o silika jellerden, ne o eski dondurma kabı gibi HDD kutularından ne de eski CD-DVD kutularından bulabiliyorum.
Aynen devam et en sağlıklı yol bu.
Yalnız aklıma geldi, evinde müzik seti falan varsa HDD'lerini hoparlörlerinden uzak tut.

Silika jeller satın almaya kalktığında pahalı. Ama ilaç kutularının kapaklarında olur, bir de online alışveriş yapıyorsan nemlenmesi istenmeyen ürünleri kutularken silika jel paketleri koyarlar küçük kağıt tuz paketleri boyutunda. Onları atmıyorum işte. Vatan, TeknoSA 10 dakika mesafede bana. Flash Bellek lazım olursa bir koşu gidip alıyorum.

Müzik setleri radyolar teypler çöpte. Bir tane hoparlor var bluetooth, kutunun yanında duruyordu. Uzak tutarım, aklımda olsun.

Şu aralar kulaklık ile dinliyorum müziği.

EK:
CD-DVD kutusu daha öncede söyledim 20 civarı var ama ben sana onları kargo ile yollasam astarı kendinden pahalı gelir bir ton kargo parası verirsin. Antalya da uzak bana yolum düşmez kolay kolay.

[shampuan]

Sıkıntı yok sağolasın.

[krocix]

Benzeri bir ürün aynı işi görmez mi ki... Ya da ne var benzeri ürün ?

[feuer]

CD-DVD sadece ambalajlayıp saklayacaksan kullanmayacaksan
CD-DVD zarfı + Kilitli kalın poşetler iş görür.

Buz dolapları için vakumlu kutular var onlar bellek ve harddisk saklamak için iş görür.

Dediğim gibi silika jelleri ilaç kutularından ayırabilirsin, çoğunun kapağında oluyor.

[krocix]

Buldum bebeği olan komşudan bir tane bez isteyeceksin.İçindeki polimeri kullanacaksın.Sıvı emiyorsa demek ki nem de çeker

[shampuan]

Sorun sadece nem değil ki? Kendin bir kese kağıdı yaparsın uhuyla yapıştırıp. İçine de tuz, pirinç, nohut, fasulye atarsın bunlar çok nem emer.
O silika üreten şirketler cidden çok zeki valla. İnsanları ikna edip satmayı başarıyolar nası yapıyolar bilmiyorum.

Bir diğer sorun sağlıksız elektrik.
Bakın elektronik başlığında size hdd koruyucu göstermiştim. Yazıları okumayın çok saçmalamışım. Ama en son iletide güzel ürünler var bunlar cızırtılı elektriği süzerek sağlıklı beslenmesine neden oluyor. Bu da ömrünü uzatıyor.

[krocix]

paketli diye sattıklarının fiyatları silkelemelik...Kilosu 60 liraya da var silika jel.Ama kalitesini kimya bilgim olmadığı için bilemem o kadar.Fakat sırf internetten alma ayağına çok kazık atan firma var...
Elektrik konusunda çok haklısın.Voltaj dalgalanmaları elektronik ürünlerin belası maalesef.Parazit engelleyici ekipmanları pc kullanıcıları olarak demirbaş niyetine bulundurmak gerekiyor gibi.

[esatiz]

Yazı için teşekkürler, şunu da "yazılımsal olarak ayırmadan sökmeyin" kısmına mutlaka eklemelisin abi zira bu reg kaydı uygulanmazsa vista v 7de diskin elektriği kesilmiyor. Microsoftun belki de diskler çabuk bozulsun diye yaptığı ve çözümü registryde saklı ayar:

viewtopic.php?f=9&t=211133

XP 8.1 ve 10da bu sorun yok.

[velociraptor]

[feuer]

Sorun sadece nem değil ki? Kendin bir kese kağıdı yaparsın uhuyla yapıştırıp. İçine de tuz, pirinç, nohut, fasulye atarsın bunlar çok nem emer.
O silika üreten şirketler cidden çok zeki valla. İnsanları ikna edip satmayı başarıyolar nası yapıyolar bilmiyorum.

Bir diğer sorun sağlıksız elektrik.
Bakın elektronik başlığında size hdd koruyucu göstermiştim. Yazıları okumayın çok saçmalamışım. Ama en son iletide güzel ürünler var bunlar cızırtılı elektriği süzerek sağlıklı beslenmesine neden oluyor. Bu da ömrünü uzatıyor.

Evet pirinç nem emicidir; ancak gıda olması sebebiyle börtü böcek çeker, bakteri oluşturur, bozulmaya uğrar.

[shampuan]

Hmmmm
Bravo.
Tuz da kese yırtılırsa metallere zarar verir.

[feuer]

Hmmmm
Bravo.
Tuz da kese yırtılırsa metallere zarar verir.

Evet doğrudur tuz kimyasal reaksiyon başlatır.