Günümüzde özellikle ekran kartı üreticileri piyasaya mevcut kartların OverClock yapılmış versiyonlarını sürüyorlar. Hatta son zamanlarda olayı biraz daha fantastik hale sokup kart üzerinde bulunan düğmeler sayesinde kartlarımıza oc yapabiliyoruz. Bu noktada şunu da belirtmekte fayda var. Örneğin Core2Duo mimarili bir E6300 işlemciyi hiç voltaj vermeden E6400 seviyesine getirmek yada normal bir Pentium4 3.0 işlemciyi Pentium4 3,6 hızına hiç voltaj vermeden çıkartmak mümkün. Bunun örnekleri ekran kartlarında ve ramlerimizde de bolca mevcut. Ama yazımızın başında da belirttiğimiz gibi doyumsuzluktan olsa gerek bu kadar az hız artışı bizi ruhen hiçmi hiç tatmin etmiyor. Şimdiden uyarayım baştan çok masum hız artışları isteyebilirsiniz fakat zaman içinde hiç farkında olmadan kendinizi oc dünyasında bulabilirsiniz. Artık yaz olsun istemezsiniz tek sevdiğiniz mevsim kış olur. Eskilere baktığımızda oc işlemi günümüzdeki kadar kolay değildi. Sürekli fiziksel müdahalelerle yapılıyordu ve başarısız sonuçlanan oc işleminde parçalarımız ciddi hasarlar görebiliyordu. Günümüzde firmalarında desteğiyle beraber oc gerek donanımsal gereksede yazılımsal olarak desteklenen bir uğraş bir sektör halini aldı. Sadece Bios üzerinden oc yapılabilirken şimdilerde çeşitli yazılımlar yardımıyla windows ortamında bu işlemleride yapmanız mümkün. Yinede oc ile uğraşacam diyorsanız Bios daki özellikleri bilmeniz birinci kural. Genellikle ilk defa oc yapacak arkadaşlar bios a girerler ve hiç bir işlem yapmadan gerisin geri kaçarlar. Bunun nedeni biosun öcü gibi lanse edilmesinden ileri geliyor. Günümüzdeki donanımların çoğu biostan yada işletim sisteminden yapılan ayarlar neticesinde yanmaz yada arızalanmazlar (ramlerimiz bu konuda biraz hassastır !!).
Şimdi hikaye ve öğüt kısmını geçelim ve eğlenceye başlayalım. Biliyorum ki sordum.com üyelerinin birçoğu bu konuda aşırı derecede meraklı ve istekli. (Şunu söylemeden edemeyeceğim, geçen bir konuya verdiğim cevap yüzünden dakikasında 2 kişi benden oc için yardım istedi, bu konuyu açmamada en büyük etken onlardır...) Aklıma gelmişken belirtmekte fayda var OverClock yapacağımız bilgisayarda her zaman en güncel yazılımların bulunması kârımızadır. Örneğin; en güncel bios, en güncel ekran kartı driveri gibi. Neyse: Overclock yapmadan önce bilmeniz gereken bazı bilgisayar terimleri ise şunlardır
FSB: Anakartın veriyolu hızıdır. Başka bir deyişle anakart üzerindeki işlemci ve kuzey köprüsü arasındaki veri akış hızıdır. FSB arttırdığınızda işlemci hızı, ram frekansı, PCIEX frekansı kademeli olarak artacaktır. artışı getirmemekle beraber, sisteminizde stabilite sorunlarına yol açabilir.
İşlemci çarpanı: İşlemcinizin hızı basit olarak , işlemci çarpanının ve FSB hızının çarpımından oluşur. Örneğin 1.86 ghz hızında bir işlemciniz var. Bu işlemcinin E6320 olduğunu farzedelim. Sistem hızınız (266mhz FSB) ve işlemci çarpanınızın (E6320'nin işlemci çarpanı 7 dir) çarpımı size işlemci hızınızı verir 266*7=1862 mhz (1.86ghz).
akımıdır. Overclock sırasında artan işlemci frekansına paralel olarak işlemcinin duyduğu voltaj ihtiyacı artabilir. Voltaj verilen bileşenler eskisine oranla daha çok ısınırlar.
RAM Frequency: İşlemcinin olduğu gibi belleklerin de kendilerine özgü çalışma frekansları vardır. Bu frekans ramlerin üzerinde yazar (800mhz,1066mhz vs.) FSB arttırıldığında buna bağlı olarak belleklerin hızıda artacaktır.
RAM bölenleri: FSB ile bellek frekanslarını dengeleyen bölümdür. 1:1 , 5:4 olarak belirtilebilir, bazı anakartlarda ram frekansları direk yazar. İşlemcinize overclock yaparken bellek frekansınızı standart değere en yakın şekilde tutun. İşlemcinizin sınırını bulduktan sonra bellek frekanslarını daha da arttırabilirsiniz. Ne kadar yüksekse o kadar iyidir.
Gecikme süreleri: Belleklerin gecikme süresini ifade eder. 4-4-4-12 , 5-5-5-15 olarak gösterilir. Bellek frekansının aksine bu sayılar ne kadar düşükse o kadar iyidir. Yükselen ram frekansını dengelemek için gecikme sürelerini arttırabilir, deneme yanılma ile stabil ayarı bulabilirsiniz.
Voltaj: Bileşenlerin çalışması için ihtiyaç duyduğu elektrik
Kuzey körpüsü:İşlemci ve RAM arasındaki yolu kontrol eden birimdir.
PCIEX Frekansı: Ekran kartınızın takıldığı PCI-EX biriminin hızını ifade eder. Overclock yaparken 66/100 mhz e sabitlenmeli ve bırakılmalıdır. 55/100 mhz üzerindeki değerler, kayda değer bir performans
Yardımcı Araçlar
CPU-Z: İşlemciniz hakkında detaylı bilgiyi bu programda bulabilirsiniz. Ayrıca bellek frekansını ve gecikme değerlerini de gösterebiliyor. Anakart modelinizi ve BIOS sürümünüzü da öğrenebilirsiniz. Overclock yapanlar için olmazsa olmaz programlardan.
Everest Ultimate Edition: Bütün sistem özelliklerini okuyabilen, kullanışlı bir program.
ORTHOS: Bu da overclock için olmazsa olmaz araçlardan. Windows altında işlemcinizi tam yük altında çalıştırarak ,sınırlarını sonuna kadar zorlayarak test eder. Her frekans değişiminden sonra işlemcinizi bu program ile stabilite testine sokun. ORTHOS'a 15-20 dk reset atmadan dayanabilen işlemci stabil bir işlemcidir.
SpeedFan: Sistemin ısı değerlerini öğrenip, fan hızlarını ayarlayabilen bir program.
Öncelikle bilgisayarımızı yeniden başlatıyoruz, açılırken sürekli "del" tuşuna basarak BIOS'u açıyoruz (bazı anakartlarda farklı tuş olabilir ) Karşımıza gelen mavi ekran BIOS olarak adlandırılır. Bütün overclock işlemlerimizi BIOS altından yapacağız. Her anakartın BIOS menüsü farklıdır, fakat basitçe hepsi aynı yola çıkar.
BIOS a girdiğimizde öncelikli olarak sıcaklıklarımızı kontrol ediyoruz. Uygun olduğuna emin olduktan sonra başlangıç olarak AGP/PCI Frekansını 66/100e sabitliyoruz. Çünkü fsb arttığında PCI frekansı da buna paralel olarak artış gösterecek, belirli bir sınırdan sonra sistem stabilitesini bozacaktır. Daha sonrada ram frekanslarımızı 1:1 oranına sabitliyoruz. Yani ramler fsb ile aynı frekansta çalışır. Bu oran şimdilik ram frekansını düşürse de overclock esnasında yine ramlerimizi normal değerlerine yaklaştıracaktır. Öncelikle işlemcimizin sınırlarını bulacağız. İşlemcimiz de ramlerin sınırlarına takılmamalı.
Şimdi geldik overclockun asıl yapılacağı yere, FSB ayarına. FSB arttırıldığı zaman, başlıca işlemci frekansı, ram frekansları ve AGP/PCI frekansları artar. PCI frekansını en başta sabitlediğimiz için hiçbir sorun yok. Bu konuyu ufak bir örnekle açıklayalım.
Örneğin, 1066 mhz fsb hızında, 2,6 ghz işlemciye sahipsiniz. Bunun anakart üzerindeki değeri 10*266 = 2660 olarak gösterilir. Yani anakartınızın fsb hızı bu durumda 266 dır. Siz diyelim ki fsb yi 10 arttırarak 276 yaptınız. Bu durumda işlemci hızınız 10*276=2760 olur. İşlemcimize bu şekilde overclock yapacağız. FSBnin daha fazla artmadığı durumlarda yada işlemci hızınızı daha esnek olarak ayarlamak için, işlemci çarpanı ile de oynayabilirsiniz. Tabi bu durumda çarpan kilidi açık bir işlemci almanın faydalarını da anlatmama gerek yok tabi.
Fsb yi 300 e getirdiğimizi farz edelim.( Bu arada 300e getirmeden önce 10 ar 10 ar arttırarak sıcaklığı her yükseltişte kontrol ediyoruz). Bu durumda işlemci 300*10= 3000mhz da çalışacaktır. Yani 2660 mhz lık işlemcimizi 3000e yükseltmiş bulunmaktayız. Ramlerimizi de 1:1 oranına sabitlemiştik hatırlarsanız. Ramlerimiz 300*2 = 600mhz da çalışıyor şu anda. Ram bölenleri ile oynayarak ramlerinizi normal değerlere en yakın değere getirmelisiniz.
Belirli bir sınırdan sonra makineniz başlangıçta reset atacaktır. Bunun normal şartlarda iki sebebi vardır, ısı ve voltaj gereksinimi. Eğer işlemci ısımızda sorun yoksa işlemciye voltaj verme zamanı gelmiş demektir. FSB yi arttırarak işlemcinin hızını arttırdığımızda, hızı artan işlemci doğal olarak daha çok voltaj isteyecektir. Burada önemli olan nokta ise eğer voltaj gereğinden fazla verilirse işlemcide kalıcı hasarlar bırakabilir. Garanti kapsamı dışında kalabilir.
Voltaj, aynı FSB artırımında olduğu gibi kademe kademe olmalıdır. Sistemin açılmadığı durumlarda voltaj bir kademe arttırılıp sistem yeniden başlatılmalıdır. ORTHOS ta stabilite testinde, 15 dakika geçiren işlemci genelde stabil voltaj değerini bulmuş demektir. Bu şekilde azar zar voltaj arttırarak, işlemcinin stabil voltaj değerini bulacağız. İşlemci eğer birkaç voltaj arttırımından sonra gene açılmıyorsa işlemcimizin sınırını bulduk demektir.
NOT: KESİNLİKLE BİRDEN YÜKSEK VOLTAJ VERMEK, YADA SİSTEM AÇILMADIĞI HALDE VOLTAJI ARTTIRMAYA DEVAM ETMEK GİBİ HATALARA DÜŞMEYİN. KALICI HASARLARA SEBEP OLABİLİRSİNİZ.
İşlemcimizin sınırını bulduğumuzda veya işlemcimizi istediğimiz değere getirdiğimizde, sıra ramleri ayarlamaya geliyor. Ram bölenlerini, ramlerinizin standart frekans değerlerine en yakın hıza göre ayarlamalısınız. Tabi eğer ramleriniz bir üst değeri kaldırıyorsa o şekilde de kullanabilirsiniz. Eğer işlemcinin yanında ramleride overclock etmek istiyorsanız, ramlere de bir miktar voltaj vermeniz gerekebilir. Genellikle ramlerin kaldırabileceği voltaj değerleri üzerlerinde yazar. Sisteminiz ramler ile oynadıktan sonra açılmıyorsa, aynı işlemciye voltaj verir gibi kademe kademe voltaj verebilirsiniz. Ramler de istediğiniz hızlara ulaştığında artık windows ortamına geçebiliriz.
Şimdi sistemi günlük kullanımda sorun çıkarmadığından emin olmak için stabilite testine sokalım. Başlangıçta belirttiğim 2 araç işimizi fazlası ile görecektir.
ORTHOS ve SpeedFan adlı yazılımları açıyoruz. ORTHOS da "stress ram and cpu" yu seçiyoruz alttan priority seviyesini 1-3 arası bir değer atıyoruz (1 dede kalabilir farketmez) . Diğer yandan speedfan yazılımını görebileceğimiz bir alana ( tercihen ikisini yan yana ) koyuyoruz. ORTHOS da "Start" a basıyoruz ve stabilite testimize başlıyoruz. En az 20 dakika olmak üzere, sıcaklıkları da kontrolümüz altında tutarak, sistemde hiçbir şekilde kilitlenme, reset atma, donma gibi olayların olmadığından emin oluyoruz.
Bu işlem sırasında da hiçbir sorun çıkmadıysa overclockumuz bitmiştir.
ALINTIDIR (Hazirlayan arkadasimizin eline saglik)
