NASA, aylar süren ertelemeden sonra, meteorologlara büyük fırtınaların daha iyi tahmininin yapılması ve iklim degisikligini gözleme olanagı sunan uyduyu 24 Mayıs'ta fırlattı.
GOES-N (Geostationary Operational Environmental Satellites) adlı uydu, NASA ve Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi tarafından 1975'ten bu yana tasarlanan uyduların en gelismisi.
İlkel günes sistemi kesfedildi
ABD'li iki astronom, haziranda Günes Sistemi'nin ilk zamanlarına benzeyen
genç, sarı bir yıldızı çevreleyen bir toz bulutuyla karısmıs büyük miktarda karbon gazı kesfetti.
Kesiflerini 1999'da fırlatılan Far Ultraviolet Spectroscopic Explorer (FUSE)
uydusuyla yapan arastırmacılar, Beta Pictoris adı verilen yıldız ve günes sisteminin en fazla 20 milyon yasında oldugunun tahmin edildigini belirtti.
Bilim adamları, karbon gazı fazlalıgının disk biçimini olusturmasının, Beta Pictoris etrafında dönmekte olan gezegenlerin, Günes Sistemi'nin 'çocuklugunda' oldugu gibi grafit ve metan açısından zengin olabileceklerini gösterdigini kaydetti.
Genenis'in düsüs nedeni tasarım hatası
Bagımsız arastırmacılar, 2004'te tasıdıgı günes rüzgarı atomlarıyla dünyaya
dönüsünde düsen NASA'nın Genesis aracının, tasarım hatasından ötürü düstügünü açıkladı.
Günes fırtınalarını ve günesi incelemek üzere 2001 yılında uzaya yollanan Genesis uzay kapsülü, atmosfere girdikten sonra hızını yavaslatmak içinaçılması gereken parasütlerin açılmaması üzerine tasıdıgı numunelerle Utah Çölü'ne düsmüstü.
Kazakistan ilk uydusunu uzaya gönderdi
Uzayı kesfeden uluslar kulübüne katılmak isteyen Kazakistan, bu yöndeki ilk adımını haziranda kendi uydusunu uzaya göndererek attı.
Günes sistemi artık 8 gezegen
Dünyanın önde gelen gökbilimcileri, bir hafta süren sıkı bilimsel tartısmalardan sonra Günes Sistemi'nde geçerli yeni bir gezegen tanımını kabul etti.
Böylece 1930 yılından bu yana gezegen sayılan Plüton artık unvanını yitirdi. Karar oy birligiyle kabul edildi.
Günes Sistemi'nde gezegenler yıldıza yakınlıklarıyla Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün seklinde sıralanıyor.
Plüton'un iki yeni ayına Nix ve Hydra ismi verildi
Gezegen olmaktan çıkarılan Plüton'un yeni kesfedilen iki uydusuna Nix ve Hydra adı verildi.
Uluslararası Astronomi Birligi, Plüton'un yeni uydularının isimlerini resmen onayladı.
Nix ve Hydra, NASA 'Yeni Ufuklar' projesi kapsamında yapılan Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanan bir grup arastırmacı tarafından geçtigimiz yılın mayıs ayında kesfedilmisti.
Hydra ve Nix'in, Plüton'un 1978 yılında kesfedilen en büyük uydusu Charon'a göre gezegene 2-3 kat daha uzak oldugu belirtildi.
Nix, mitolojide karanlık ve gece tanrısının, Hydra ise dokuz baslı yılanın ismi.
Çin'den yeni roket motoru
Çin, uzay programları için üç kez daha güçlü ve çevreyi kirletmeyen yeni bir roket motorunu basarıyla denedi.
120 tonluk yeni sıvı hidrojen ve kerozen yakıtlı motorun, gelecekte insanlı uçuslar ve Ay'a düzenlenecek seferler için kullanılması planlanıyor.
Discovery dünyaya döndü
Bu yılki ilk seferinde Discovery uzay mekigi, 13 gün süren seyahatten sonra Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'ne 17 Temmuz'da indi.
İkinci uzay seferini tamamlayarak 23 Aralık'ta dünyaya inen Discovery uzay mekiginin astronotları, son seferleri sırasında istasyonun elektrik tesisatını yeniden döseyerek, Avrupa ve Japonya'nın insa ettigi modüllerin 2007'de monte edilmesinin yolunu açtı.
Jüpiter'de yeni bir kırmızı nokta
Günes Sistemi'nin en büyük gezegeni Jüpiter'de meydana gelen atmosfer hareketlerinin, yeni bir kırmızı leke olusturdugu tespit edildi. Yeni kırmızı noktaya 'Red Jr.' adı verildi.
Kırmızı noktaların atmosferdeki fırtınalardan meydana geldigi biliniyor, ancak bu rengin asıl nedeni hala gizemini koruyor.
'New Horizons' fırlatıldı
Plüton'a gidecek 'New Horizons', 19 Ocak gecesi uzaya fırlatıldı. Aracın fırlatılısı, daha önce iki kez ertelenmisti.
10 yıl sürecek yolculuguna 60 metre boyundaki Atlas-5 roketiyle çıkan 'Yeni
Ufuklar', uzun yolculugunda radyoaktif plütonyum yakıtını kullanacak.
700 milyon dolarlık aracın hedefi Plüton, dünyaya ortalama 5.7 milyar kilometre uzakta bulunuyor.
Atlantis'ten basarılı sefer
Florida'dan 9 Eylül'de fırlatılan Atlantis'in altı astronottan olusan mürettebatı, Uluslararası Uzay İstasyonu'na 372 milyon dolar degerinde ve 35 metre
uzunlugunda günes panelleri taktıktan sonra 21 Eylül'de dünyaya döndü.
Astronotlar, uzayda bulundukları sürede üç uzay yürüyüsü yapmıstı.
İlk kadın uzay turisti
İlk kadın uzay turisti İran kökenli ABD'li Anousheh Ansari, 18 Eylül'de
Rus Soyuz uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na gittikten sonra 29 Eylül'de dünyaya döndü.
Japon isadamı Daisuke Enomoto'nun açıklanmayan tıbbi nedenler dolayısıyla
uzay yolculugundan çekilmesi üzerine son dakikada Enomoto'nun yerini alan 40
yasındaki Ansari, böylece ilk kadın uzay turisti unvanının da sahibi oldu.
Uzay İstasyonu'na zehirli kimyasal madde döküldü
Yörüngede sekiz yıldır dolasmakta olan Uluslararası Uzay İstasyonu'nda eylülde meydana gelen aksilikler endise yarattı.
Asırı ısınan oksijen jeneratörü ve bir zehirli kimyasal maddenin dökülmesi, üç kisilik mürettebatı maske ve eldiven takmak zorunda bıraktı.
Satürn'e yeni bir halka
Satürn'ün yörüngesindeki Cassini uzay aracı, gezegenin yeni bir halkasını
kesfetti. Halkanın, Satürn'ün uydularından kopan toz ve parçalardan olustugu
düsünülüyor.
Satürn ile halkalarının arasında sürekli sortiler yapan Cassini'nin yeni
buldugu halka, gezegene Janus ve Epimetheus uydularıyla aynı mesafede duruyor.
Satürn'de dev kasırga
ABD uzay aracı Cassini, dev bir kasırganın Satürn gezegeninin güney kutbunu kasıp kavurduguna iliskin görüntüler gönderdi.
Uranüs Satürn gibi mavi halkaya sahip
Uranüs gezegeninin de komsusu Satürn gibi mavi halkaya sahip oldugu
anlasıldı.
Science dergisinin son sayısında yayımlanan arastırmaya göre, 2005 yılında
kesfedilen Uranüs'ün en büyük halkasının parlak mavi oldugu belirlendi.
Günes sisteminde simdiye kadar sadece Satürn'ün halkasının mavi oldugu
sanılıyordu.
Smart-1'in iyon motoru
Avrupa'nın Ay'a gönderdigi ilk uzay aracı olan Smart-1'in, bir nefesten biraz
daha güçlü olan iyon motoru, uzayın kesfinde yeni bir kapı açtı.
NASA tarafından 2001'de Borelly kuyruklu yıldızına gönderilen Deep Space 1 uzay aracında denenen iyon motoru, çok küçük bir itis gücü üretmesine karsın, yakıtlarını birkaç dakikada tüketen kimyasal motorlu füzelerin aksine, yıllarca çalısabiliyor.
İki dev günes sistemi
Bilim adamları, 60-110 bin ısık yılı genisliginde olan Samanyolu'nun 180 bin ısık yılı yakınında iki dev günes sistemi bulduklarını açıkladı.
'Astrophysical Journal Letters' gökbilim dergisinin 10 subat'ta çıkan sayısında yayımlanan arastırma sonuçlarına göre, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin Spitzer Uzay Teleskopu, gezegenlerin bugüne dek sanılandan çok daha uzaklarda, yani kendi yıldızlarından daha uzaklarda olusabilecegine iliskin
veriler sagladı.
Günes sistemi dısında hızla dönen gezegen
Astronomlar, Günes sistemi dısında yeni bir kategoriye soktukları gezegenler
kesfetti. Bu gezegenler, kendi güneslerinin etrafında olaganüstü hızla dönüyor.
Venüs'ten ilk fotograf
Avrupa Uzay Ajansı'nın uzaya gönderdigi Venüs Ekspresi, Venüs'ten ilk fotografı gönderdi.
Avrupalı bilim adamları, Ekspres'in Venüs'ün güney kutbuna 200 bin kilometre
mesafeden çektigi fotografını Almanya'daki Max Planck Enstitüsü'nde yayınladı.
Net olmayan fotografta, koyu sarmallar halinde solgun sarı bulutlar görülüyor.
Gezegenin olusum süreci gözlemlendi
Bilim adamları, evrende ilk kez bir gezegenin olusum sürecini gözlemledi.
ABD'deki Massachusetts Institute of Technology'den bilim adamları,
NASA'nın kızılötesi uzay teleskobu Spitzer'ın sagladıgı verilere dayanarak
yaptıkları arastırma sonucunda, dünyadan 13 bin ısık yılı uzaklıkta 100 bin yıl
önce patlayan bir yıldızın yörüngesinde yeni bir gezegen olusumu gözlemledi.
Mars'ta akarsu tahmini
NASA, Mars'ta uzun süre görev yapan uzay aracı Mars Global Surveyor'ın gönderdigi fotograflar, Kızıl Gezegen'in yüzeyinde akarsu bulunabilecegi yolunda önemli kanıtlar ortaya koydu.
NASA'nın Mars Kesif Programı'nın Baskanı Michael Meyer'in NASA'nın web
sitesinde yayımlanan açıklamasına göre, son yapılan gözlemler, Mars'ın yüzeyinde suyun aktıgına dair güçlü kanıtları gözler önüne seriyor.
Çinli bilim adamlarından disi robot
Bir grup Çinli bilim adamı, 'Bayan Rong Cheng' adını verdikleri bir robot üzerindeki çalısmalarını tamamladı.
İleri teknolojiyle üretilen robotun tasarımcıları, Sisuan aksanıyla Mandarin Çincesi konusan kadın görünümlü robotun, insanlarla iletisime girebildigini ve insan sesine yanıt verebildigini belirtti.
Sisuan Bilim Müzesi'nde resepsiyonist ve tur rehberi olarak çalısan ve 37 bin dolara mal olan disi robot dans da edebiliyor.
IBM'den hızlı transistör
IBM, kullanımdaki yongalardan 100 kez hızlı transistör gelistirdi. Ultra hızlı bilgisayarlar ve kablosuz ag baglantısı yolunda yeni bir adım olarak degerlendirilen transistör, günümüzün en hızlı PC yongalarından 100 kere daha hızlı olan 500 gigahertz hıza ulasıyor.
BenQ Blu-Ray yazıcıyı çıkardı
Tayvan'ın bir numaralı mobil telefon ve bilgisayar teçhizatı üreticisi BenQ, temmuzda yüksek hacimli DVD depolama imkanı tanıyan yeni Blu-Ray sistemini kullanabilen optik disk yazıcıyı piyasaya sürdü.
Blu-Ray ve HD DVD, DVD boyutlarındaki diske 50 gigabyte bilgi yazılmasına olanak saglıyor.
Kaynak: CNNTURK