Avrupa 1 Eylül’den itibaren “Akkor” olarak bildiğimiz ampulleri yasaklamaya hazırlanıyor.
Normal yani akkor ampullerin Avrupa’da yasaklanması gündemde. AB genelinde 1 Eylül’den itibaren aşamalı olarak tasarruf lambalarına geçilmesi planlanıyor. Tüketicilerinse lamba alırken dikkat etmelerinde fayda var.
AB’ye üye 27 ülkeden uzmanlar geçen yıl Aralık ayında Birlik içindeki lambaların enerji verimliliği konusunda asgari standartlar üzerinde anlaştı. Bu standartlarla birlikte Avrupa genelinde akkor ampullerin piyasadan kaldırılması kararlaştırıldı. Akkor ampullerin yasaklanmasıyla ilgili tartışmalar sürüyor. Tüketiciler içinse bu ampullere pek çok alternatif mevcut. Tasarruf ampullerinin yanında halojen lambalar ya da kısaca LED adı verilen ışık yayıcı diyotların satışı devam ediyor. Alternatif lamba satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle:
YÜZDE 80 DAHA VERİMLİ
Akkor ampuller ihtiyaç duyduğu enerjinin büyük bir bölümünü ısı olarak dışarıya atıyor. Akkor ampuller ihtiyaç duyduğu elektriğin sadece yüzde beşini aydınlatma için kullanıyor. Kalan enerji ısı olarak dışarı veriliyor. Bunun karşılığında tasarruf ampulleri gerek duydukları enerjinin yüzde 25’ini ışığa dönüştürüyor. Böylece 11 Watt’lık bir tasarruf ampulü, yaydığı ışığa denk gelen 60 Watt’lık akkor ampulüne göre yüzde 80 daha az elektrik tüketiyor. Halojen lambalar tasarruf ampulleriyle verimlilik konusunda boy ölçüşemezken, en ucuzları akkor ampullere oranla yüzde 50 elektrik tasarrufu sağlayabiliyor. Kısaca LED (Light Emitting Diode – LED) olarak tanımlanan ışık yayıcı diyotlarsa akkor ampullere göre yüzde 80 daha verimli olsa da şimdilik piyasada sadece düşük Watt’lı örneklerine rastlanabiliyor.
UZUN ÖMÜR
Normal ampullere alternatif lambalar enerji konusunda daha tasarruflu olsalar da, fiyatları, akkor ampullerden daha yüksek. Normal bir ampulün fiyatı ortalama 1 euroyken, tüketiciler tasarruf ampulleri için yaklaşık 5–8 euro, nispeten ucuz olan bir halojen lamba için de 8–10 euro vermek durumunda.
Ancak tasarruflu ampullere, normal ampullere kıyasla satın alırken ödenen yüksek fiyat, uzun vadede düşen elektrik tüketimiyle dengelenmiş oluyor. Bunun dışında tasarruf lambaları daha uzun ömürlü oldukları için de avantajlı. Tasarruf ampullerinin ömrü ortalama 10 bin yanma saati yani normal ampullere göre 10 kat daha uzunken, LED lambaların ömrüyse üreticilerine göre sınırsız. Ancak 40 Watt’lık bir LED lambanın fiyatı yaklaşık 50 euroyu buluyor.
Özellikle halojen lambaların yaydığı ışık, normal ampullerin yaydığına en yakın olanı. Halojen lambalar da akkor ampuller gibi aydınlatma dereceleri ayarlanıp, kısılabiliyor. Tasarruf ampullerindeyse ışığın rengi ve renkleri yansıtma derecesine dikkat edilmesi tavsiye ediliyor. Oturma ve yatak odaları için sıcak beyaz ışık yayan lambalar uygunken, örneğin mutfak için kırmızısı düşük, mavi oranı yüksek, soğuk beyaz ışık kullanılabilir.
Tasarruf ampulleri “elektronik alet” olarak tanımlamak mümkün. Bu ampuller sağlık için sakıncalı cıva ihtiva ediyor ve tıpkı piller gibi normal çöp yerine bunlar için uygun imha konteynerlerine atılması gerekiyor. Halojen lamba ve LED’lerin ise normal çöpe atılmalarında bir sakınca yok.
DÜNYA KRİZLERLE BOĞUŞUYOR
Ekonomik kriz, mali kriz, enerji krizi, iklim krizi… Dünya krizlerle boğuşuyor, krizlerden acil çıkış yolları aranıyor. Gerek ABD’de gerekse Almanya’da hazırlanan konjonktür paketlerinde yeşil ekonomiye yönelme sinyalleri veriliyor. Uluslararası kuruluşlar, Sanayileşme çağı sona erdi! Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD ile Dünya Bankası’nın da aralarında bulunduğu pek çok uluslararası organizasyonun öngörüsü bu şekilde. Uluslararası kuruluşlar, ancak çevre teknolojilerinin ve yenilenebilir enerjilerin 21′inci yüzyılda dünyanın yaşanabilecek bir yer olarak kalmasına yardımcı olabileceği uyarısında bulunuyor. Almanya’da faaliyet gösteren Çevre ve Kalkınma Forumu’nun halka ilişkiler sorumlusu Jürgen Meier’e göre ‘yeşil gelecek’ zaten başladı. Meier, “henüz ortada konjonktür programları yokken, Almanya’da yenilenebilir enerjilerin devreye girmesi sayesinde, yaklaşık 250 bin kişiye istihdam olanağı sağladık. Bu yeni işler son yıllarda yürütülen araştırma-geliştirme çalışmaları sayesinde oluştu. Bunun kadar önemli olan bir diğer konuysa enerjiden tasarruf edilmesi. Konutların modernleştirilmesi ve binaların izole edilmesi sayesinde, özellikle ısınma için kullanılan doğalgazdan tasarruf sağlanıyor. Böylece yatırılan her Euro, yeni istihdam alanları olarak geri dönüyor. Bu ekonomi için olduğu kadar iklimin korunması için de önemli” diye konuşuyor.
TÜRKİYE’DE DAĞITMAK İÇİN 3 MİLYON TASARRUFLU AMPUL ALINDI
Enerji Bakanlığı, Vatandaşa bedava dağıtılmak üzere Devlet Malzeme Ofisi’ne (DMO) 3 milyon adet tasarruflu ampul siparişi verdi. Proje için Hazine’den 5 milyon YTL ayrıldı. DMO, alım için ihale hazırlıklarına başladı. İhale tamamlandıktan sonra Vatandaşa 3 milyon tasarruflu ampul bedava dağıtılacak. Türkiye’de yaklaşık 50 milyon adet ampul kullanılıyor. Ampullerin değiştirilmesi, Vatandaşın elektrik faturalarına da olumlu yansıyacak. Enerji Bakanlığı’nın hesaplamalarına göre 100 vatlık akkor ampul yerine 20 vatlık aynı ışığı veren tasarruflu ampulün kullanılması durumunda yıllık yaklaşık 77 YTL tasarruf edilebiliyor. Türkiye’de elektrik tüketimi aylık ortalama 14-15 milyar kilovat saat (kwh) iken bu rakam yaz ortalarında 19 milyar kwh’ye çıkabiliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Türkiye’de tüm ampullerin tasarruflu yeni modelleriyle değiştirilmesi halinde yılda iki Keban Barajı’nın üretimine eşdeğer miktarda elektrik tasarrufu sağlanabileceğini açıklamıştı. Bu da yıllık 2 milyar dolarlık kazanca denk geliyor.
TÜRKİYE’DE KULLANIM %30 ORANINDA
Giderek kullanımı yaygınlaşan tasarruflu ampule, son elektrik zamları iyice ivme kazandırdı. Kullanım oranı yüzde 30’larda olan tasarruflu ampullerin, küresel ısınma ve zam kaygılarıyla konutlardaki oranlarının yüzde 80’lere kadar çıkması bekleniyor. 100 milyon Euro’luk büyüklüğe ulaşan aydınlatma sektöründe, konut başına ayda 10 YTL’lik enerji tasarrufu sağlayan ampullerin payı hızla artıyor. 18 milyon hanenin bulunduğu Türkiye’de bu ampullerin kullanımının artmasıyla birlikte sağlanacak yıllık enerji tasarrufu, 1.8 milyar YTL’ye ulaşacak.
Küresel ısınmaya karşı alınan önlemlerle enerji tasarruflu ampullere yönelik başlayan talep, elektriğe gelen zamlarla daha da arttı. 100 milyon euroluk büyüklüğe ulaşan aydınlatma sektöründe tasarruflu ampullerin oranı giderek artıyor. Tasaruflu ampullerin Türkiye’de kullanım oranının ise yüzde 30 oranında olduğu tahmin ediliyor.
