NASA’nın yer çekimi uydusu “Gravity Probe B”‘nin gönderdigi veriler, ünlü fizikçi Albert Einstein’ın izafiyet (görelilik) kuramını dogruladı.
Bilim adamları, Einstein’ın görelilik kuramının iki etkisini ölçmek üzere asırı hassas dört jiroskop kullanan Gravity Probe B’nin gönderdigi verilerin Einstein’ın iki kilit kuramından ilkini dogruladıgını, digerinin dogrulugunun anlasılması için de 8 aylık bir çalısma gerektigini belirttiler.
Florida’daki Jacksonville’de düzenlenen fizik konferansında arastırmanın ayrıntılarını açıklayan bilim adamları, Einstein’ın ünlü görelilik kuramının, “lastik bir örtü üzerine agır bir bovling topu yerlestirilmesi örnegiyle anlatılan” jeodezik (yersel) etkinin dogrulugunun bu verilerle kanıtlandıgını kaydettiler.
Einstein kuramına göre, “çerçeve sürükleme” tanımıyla da tabir edilen bu örneklemede, Dünya gibi dev bir cismin kendi çevresinde uzayın ve zamanın seklini degistirdigini anlatmak için, bovling topunun en alt bölüme kadar oturarak, kendi çevresi boyunca lastik örtünün seklini bozması örnegi veriliyordu.
Jeodezik etkiyi anlatmak için verilen bu örnekte, bovling topu dönmeye basladıgında, lastik örtüyü etrafına dogru çekmeye baslaması gibi Dünya’nın da yerel uzayı ve etrafındaki zamanı, döndükçe çok hafif de olsa sürükledigi savunuluyordu.
Bir yıllık bir süreçte jiroskopun dönme açısında ancak bir dakika kadar bir degisiklige neden olabilecek bu etkiyle ilgili olarak, arastırmanın basında yer alan ABD’nin Stanford Üniversitesi’nden Profesör Francis Everitt, yer çekimi uydusunun jiroskoplarından elde edilen verilerin, Einstein’ın görelilik kuramının jeodezi etkisini teyit ettigini belirtti.
Stanford ögretim üyeleri, çerçeve sürükleme olarak adlandırılan etkiyle ilgili olarak arastırmalarını bu veriler üzerinde sürdürüyorlar. Bununla ilgili sonuçların 8 ay sürecek arastırmanın ardından bu yıl sonunda elde edilmesi bekleniyor.
Gravity Probe B yer çekimi uydusu 20 Nisan 2004’de California’dan fırlatılmıstı.
Kaynak: NTVMSNBC/Bilim
Alintidir
