Ayarlı Dirençler
Yapıları:
Ayarlı dirençler, direnç değerinde duruma göre değişiklik yapılması veya istenilen bir değere ayarlanması gereken devrelerde kullanılırlar.
Karbon, telli ve kalın film yapıda olanları vardır.
Aşağıda çeşitlerini anlatırken yapıları da daha geniş olarak anlatacağım.
Çeşitleri:
Ayarlı dirençler iki ana gruba ayrılır:
Reostalar
Potansiyometreler
Reostalar
Reostalar, sembollerinden de anlaşıldığı gibi iki uçlu ayarlanabilen dirençlerdir. Bu iki uçtan birine bağlı olan kayıcı uç, direnç üzerinde gezdirilerek, direnç değeri değiştirilir.
Reostaların da karbon tipi ve telli tipleri vardır. Sürekli direnç değişimi yapan reostalar olduğu gibi, kademeli değişim yapan reostalarda vardır.
Reostanın başlıca kullanım alanları:
Laboratuarlarda etalon direnç olarak, yani direnç değerlerinin ayarlanmasında ve köprü metodunda direnç ölçümlerinde, değişken direnç gerektiren devre deneylerinde, örneğin diyot ve transistor karakteristik eğrileri çıkarılırken giriş, çıkış gerilim ve akımlarının değiştirilmesinde ve benzeri değişken direnç gerektiren pek çok işlemde kullanılır
Potansiyometreler
Potansiyometreler üç uçlu ayarlı orta uç, direnç üzerinde gezinebilir
Potansiyometreler,direnç değerinin değiştirilmesi yoluyla gerilim bölme, diğer bir deyimle çıkış gerilimini ayarlama işlemini yapar.
Potansiyometre Çeşitleri:
Potansiyometreler aşağıdaki üç grup altında toplanabilir.
Karbon Potansiyometreler
Telli Potansiyometreler
Vidalı Potansiyometreler
Karbon Potansiyometreler
Karbon potansiyometreler, mil kumandalı veya bir kez ön ayar yapılıp, bırakılacak şekilde üretilmektedir. Ayar için tornavida kullanılır. Bu türdeki potansiyometreye "Trimmer potansiyometre" (Trimpot) denmektedir
A: Lineer potansiyometre çıkış gerilimindeki değişim
B: Logaritmik potansiyometre çıkış gerilimindeki değişim
Şekil 1.10 'da gösterilmiş olduğu gibi karbon potansiyometreler. Lineer (doğrusal) veya logaritmik (eğrisel) gerilim ayarı yapacak şekilde üretilir.
Şeklin köşesinde karakteristik eğrileri çıkarılan potansiyometre görülmektedir.
Yatay koordinat ekseni, potansiyometre fırçasının "a" ucuna göre dönüş açısını, gösteriyor.
Düşey koordinat ekseni ise, a-s uçlarından alınan Vas geriliminin , a-e uçları arasındaki Vae gerilimine oranını (Vas/Vae) göstermektedir.
Aynı şeyleri direnç değerleri üzerinde de söylemek mümkündür.
Şekilde, noktalı olarak çizilmiş olan A doğrusu, lineer potansiyometreye, B eğrisi ise logaritmik potansiyometreye aittir.
Potansiyometre fırçası "a" ucunda iken Vas çıkış gerilimi sıfır 'dır.
Fırçanın 90° döndürülmüş olduğunu kabul edelim:
Potansiyometre lineer ise; Vas = 32/100*Vae = 0,32Vae olur.
Potansiyometre logaritmik ise; Vas = 8/100*Vae = 0,08Vae olur.
Yükselteçlerde volüm ve ton kontrolünde logaritmik potansiyometrelerin kullanılması uygun olur.
Dirençlerin hangi türden olduğunun anlaşılmasını sağlamak için, omaj değerinden sonra "lin" veya "log" kelimeleri yazılır.
Telli Potansiyometreler
Telli potansiyometreler, bir yalıtkan çember üzerine sarılan teller ile bağlantı kuran fırça düzeninden oluşmaktadır.bu tür potansiyometrelerin üzeri genellikle açıktır. Tel olarak Nikel-Krom veya başka rezistans telleri kullanılır.
Vidalı Potansiyometreler
Vidalı potansiyometrede, sonsuz vida ile oluşturulan direnci taramaktadır. Üzerinde hareket eden bir fırça, kalın film (Cermet) yöntemiyle oluşturulan direnci taramaktadır. Fırça potansiyometrenin orta ayağına bağlıdır. Böylece orta ayak üzerinden istenilen değerde ve çok hassas ayarlanabilen bir çıkış alınabilmektedir.
Potansiyometrelerin başlıca kullanım alanları:
Potansiyometreler elektronikte başlıca üç amaç için kullanılırlar;
Ön ayar için
Genel amaçlı kontrol için
İnce ayarlı kontrol için
Ayarlı Dirençler
Elektrik ve elektronik konularında bilgi paylaşım alanıdır.
“Elektrik ve elektronik” sayfasına dön
Geçiş yap
- GENEL
- ↳ Duyuru ve Uyarılar (Foruma üyelik)
- ↳ Forumla ilgili istek ve şikayetler
- ↳ Tanışma ve Kaynaşma
- ↳ Teknoloji ve bilim haberleri
- ↳ Cumhuriyet ve Atatürk
- ↳ Cep telefonları
- ↳ Bayanlar için + Aşk Sevgi ve Magazin
- ↳ Yemek Tatlı ve Pasta
- ↳ Kitap
- ↳ Elektrik ve elektronik
- İŞLETİM SİSTEMLERİ
- ↳ Windows 12
- ↳ Windows 11
- ↳ Windows 10
- ↳ Windows 8 ve 8.1
- ↳ Windows 7
- ↳ Windows Vista
- ↳ Windows XP
- ↳ Windows Server Ailesi
- ↳ Linux ve Unix tabanli isletim sistemleri
- ↳ Genel bilgiler ve ipuçları
- ↳ Kendi ürettiğimiz programlar
- SOFTWARE & HARDWARE
- ↳ Yazılım (Freeware)
- ↳ H4NOK Software development
- ↳ Portable Programlar
- ↳ Hardware (Donanım)
- ↳ Ürün şikayetleri
- ↳ Internet ve Network
- ↳ PC güvenlik
- ↳ Chat Programları
- ↳ Microsoft Office
- WEB & PROGRAMLAMA & DİĞER
- ↳ Web design
- ↳ Photoshop
- ↳ Programlama ve Script dilleri
- ↳ Video sitelerinden paylaşımlar
- ↳ Türkçe müzik
- ↳ Yabancı müzik
- ↳ Belgeseller
- ↳ Türk Filimleri
- ↳ Faydalı ve Eğitim
- ↳ Komik ve İlginç
- ↳ Bilişim
- ↳ Freeware Oyunlar
- ↳ Görsel Dosyalar (Resim)
- ↳ Şifalı bitkiler ve Sağlık bilgileri
- ↳ Off topic (konu dışı)
- ↳ Özlü söz - hikaye
- ↳ Gerekli bilgi
- ↳ Tavsiye filimler