Elektronik ile uğraşmayı seviyorum. Müsait bir zamanda boşta bekleyen aküler için tampon şarj devresi çizdim. Bu cihazın amacı, çok uzun süre boşta bekleyecek akülerin, kendi kendine ölmelerinin önüne geçmektir.
Aküler, uzun süre kullanılmadıkları zaman tuttukları enerjiyi kaybetme eğilimindedirler. Böyle boşta beklerken eğer enerji düzeyleri 10,5Voltun altına inerse, plakalar zarar görür ve kullanılmaz hale gelir. Dolayısıyla akümülatörlerin uzun süre kullanılmadıkları zamanlarda ara sıra kontrol edilerek zaman zaman şarj edilmeleri gerekir.
Köy evi, dağ evi, yazlık gibi yerlerde bazı kişiler akülü invertör (UPS değil) kullanmayı tercih etmektedir. Bu yerleri sadece yaz tatillerinde ziyaret edip yılın geri kalanında evi boş bıraktıkları için, invertör sistemini besleyecekleri akü, yıl boyunca boşalarak zarar görür. Şarj cihazına bağlayıp gitseler, bu defa şarj cihazı fazla akım çeker, üstelik akü dolunca akımı kesen cinsten olmak zorundadır.
Bu sorunlarla mücadele etmektense, çok zayıf bir akım ve "yüzdürme gerilimi" adını verdiğimiz akünün dolu haline eşdeğer bir gerilim (13,5V) kaynağına bağlayarak akü çok uzun süre koruma altına alınabilir.
Bu başlıkta paylaşacağım devre de, işte bu nedenle tarafımdan oluşturulmuştur. Devremizi basit ve ucuz tutabilmek için tehlikeli yapmayı tercih ettim. Konudan anlayan arkadaşların farkedeceği şekilde, "transformatörsüz adaptör devresi" kullanıldığı için, devrenin sadece bu teknikten anlayan kişilerce kullanılması daha doğru olur; zira, devre kartının her yerinden akıma kapılma rizikosu vardır.
Yine de, ben devrenin hemen girişinde, Y kapasitörleri yerleştirerek topraklama hattı ile ilişkilendirdim. Böylelikle devreye dalgınlıkla dokunulursa, bir nebze olsun koruma sağlayacaktır...
NASIL KULLANILIR?
-Devrenin fişi prize takılır.
-Devrenin çıkış gerilimi 1k'lık potansiyometre vasıtası ile 13,5Volta getirilir. Bunu yaparken devreye dokunulmaz.
-Devrenin fişi çekilir.
-Krokodiller akünün kutup başlarına doğru şekilde bağlanır.
-Fiş prize takılır.
Artık aküyü bırakıp gidebilirsiniz.
Herhangi bir yangın rizikosuna karşı şarj yapılacak ortam doğru seçilmelidir. Çevrede kolay tutuşabilecek eşyalar bulunmamalıdır. Özellikle köy evlerinde, banyo gibi bir yerin tercih edilmes daha doğru olur. (yanıcı birşey bulunmaması açısından)
Devrenin şeması bu şekildedir:
Hemen girişteki Y kapasitörü köprüsünü görüyorsunuz.
Giriş gerilimine seri bağlanmış 1uF'lik X tip kapasitör, düşük akımlı yüksek gerilim sağlar. 4 adet 4 amperlik diyot ile doğrultulan kaynak gerilimi, 1 adet 10uF-400V kapasitör ile filtrelenir. Hemen sonra, bir ayarlı gerilim regülatör katı mevcuttur. MJE13005 ve BD139 transistörleri vasıtasıyla düşük akımlı yüksek gerilim, stabilize edilir. Potansiyometre ile stabilleştirilecek çıkış gerilim değeri ayarlanıp bırakılır. Daha sonrasında çış aküye bağlanır. Akünün yanlışlıkla ters bağlanması ihtimaline karşı bir adet diyot daha bağlanmıştır.
Bu kadar.
Devre Plastik bir kutuya sabitlenmeli, madeni vida kullanılMAMALI, sıcak silikon ile tutturulmalıdır.
Devrenin çarpılma riski olduğunu tekrar hatırlatıyorum.
Tüm tehlikelerine rağmen gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz, buna benzer devreleri devamlı kullanıyorum.
Devre kartımızın görünümü şuna benzeyecek:
Devreyi yapıp kullanmak isteyen teknikerler için baslkı PDFsini şuradan indirebilirsiniz:
https://drive.google.com/open?id=1QWpNz ... i5v51bb-XD
İyi çalışmalar dilerim...
